Chiều Riazan – Đọc sách online ebook pdf

Bài thơ Mat xcơva- Mùa đông 1990, một bài thơ tự sự, thoạt đầu là kể những chuyện thời sự, rồi chuyện dông dài bên lề. Vậy thì có gì phải bàn? Đơn giản, xen vào đấy là những câu thơ mang tính triết lý, làm bài thơ vượt hẳn lên:

“Có kiệt tác hôm nay, mai đã bẽ bàng rồi

Bao thần tượng ta tôn thờ cung kính

Mưa nắng bào mòn còn trơ lõi đất thôi “.

“…Trái đất mỏng manh và đáng thương biết mấy

Trước những mưu mô toan tính của con người.”

“Tất cả sẽ qua đi. Chỉ tình yêu còn lại

Tình yêu giữ cho ta mãi mãi là Người

Nếu thế giới này không còn tình yêu nữa

Thì biết đâu trái đất đã tan rồi…”.

Cùng mạch này, có bài thơ Uống rượu với người bạn Nga. Khề khà chuyện của hai kẻ say. Người xưa có câu Chân lý trong rượu, vừa để chỉ sự lung lay của chân lý, song cũng nhấn đến một đặc điểm, là chỉ khi say thì con người ta mới dễ trải lòng, mới dễ nói thật những điều lúc bình thường hay giấu kín. Khi say rượu, người ta nhìn đời vừa gần vừa xa, nửa thật nửa ảo… Bài thơ có những câu rút thật hay, đúng thực tế mà hàm ý sâu xa làm sao:

“Mới hay trái đất

Cũng chẳng rộng dài lắm đâu…”

“… Ghế cao thôi chẳng cần đâu

Tốt nhất ta ngồi xuống đất

Nếu có ngã thì không đau…”.

Kể lể dông dài để rồi kết, đấy là tứ của bài thơ:

“Ước gì cả nhân loại này

Đều ngắm nhau qua cốc rượu

Chứ không phải nhìn nhau

Qua những mũi súng bẩn thỉu”.

Đó là chính là những gì cả thế giới này đều mong mỏi: Đối thoại chứ không đối đầu; Đàm phán hoà bình chứ không phải chiến tranh.

Người ta bảo, nước Nga có hai thứ đặc sản, làm nên hồn cốt nước Nga, ấy là bánh mì đen với muối & văn chương. Nhiều thế hệ người Việt Nam trong gần một thế kỷ qua, đã thấm đẫm tâm hồn Nga qua những áng thơ văn xuất sắc của những tên tuổi lớn như: Puskin, Lermontov, Nhekraxov, Tsiuchev, Blok, Amakhtova, Exenhin, Maiakovski, Gogol, L. Tolstoi, Turgeniev, Korolenko, Tsekhov, Gorki, Prisvin, Grin, A. Tolstoi, Pautovsky, Solokhov, Aimatov, Paternak, Erenburg v.v… Những tâm hồn Nga, những nỗi niềm Nga ấy, giờ đây lại thấm đẫm trong những bài thơ, câu thơ của Trần Đăng Khoa:

“… Thấp thoáng căn nhà gỗ

Nương hồn nước Nga xưa

Dòng sông trôi mộng mị

Chết đuối trong sương mờ…

…Chiều như người mộng du

Đi về đâu chẳng biết

Lẽ nào nước Nga còn

Mà Xécgây lại chết…”

(Chiều Riazan)

“Những nỗi niềm khao khát

Bay mờ chiều tuyết giăng

Hay hồn người chết trận

Còn hiện về đây chăng?

Tuyết vẫn rơi không tiếng

Trắng muốt dưới gót giầy

Như chẳng hề có máu

Chảy đầm đìa nơi đây…”

(Qua Bôrôđinô);

“Thành xưa đổ bóng vào trời

Khói sương lãng đãng- Một thời đã qua

Tháng năm lừng lững đi qua

Chỉ còn mấy đỉnh tháp già ngẩn ngơ…”

(Qua Xuzđan).

Hai bài thơ Trăng Matxcơva, Đêm Nga là nỗi niềm người, nỗi niềm ta. Dù không niêm luật như thơ Đường song sự hàm súc và phong vị khiến người ta nghĩ đến thơ Đường.

Riêng bài thơ Với bạn, đề tặng Nguyễn Đình Chiến và Bùi Quang Thanh, những nhà thơ Việt cùng đang học tập và làm việc tại Nga như mình, Trần Đăng Khoa mượn cớ tâm sự với bạn thơ, để nhủ chính mình và nói với hết thảy mọi người, đâu chỉ có những người làm thơ, cầm bút:

“Nào ta cạn chén đi anh

Đời người mấy chốc mà thành cỏ hoa

Biết bao thành lũy quanh ta

Nhấp đi, ngoảnh lại đã là khói sương…”

“Cái thời ríu rít đi qua

Ngày mai còn lại biết là mấy ai

Nhấp nhô toàn những thiên tài

Cuối cùng thơ vẫn ở ngoài tầm tay…”

“Viết sao cho hết niềm người

Uống sao cho cạn nỗi đời đắng cay

Thì thôi còn một chén này

Rồi ra mỗi đứa lưu đày một phương…”