Nikola Tesla – Thiên tài đi trước thời đại – Đọc sách online ebook pdf

01. LÝ TƯỞNG THỜI TRẺ

(1856–1878)

Những nỗ lực đầu tiên của chúng ta hoàn toàn là bản năng, thúc giục từ trí tưởng tượng ‘sống động và vô kỷ luật’. Khi chúng ta phát triển chúng, chúng ta ngày càng trở nên có hệ thống và kỷ luật. Những xung động ban đầu, dù không hiệu quả ngay lập tức, là khoảnh khắc quan trọng nhất và có thể định hình số phận chúng ta.

NIKOLA TESLA, Những phát minh của tôi (1919)

Các nhà phát minh phải sống với sự căng thẳng tinh tế. Mặt khác, họ phải tiếp xúc với cảm xúc, hiểu biết sâu sắc những thôi thúc bên trong họ — cái mà Tesla gọi là “sự thúc đẩy trí tưởng tượng sống động và vô kỷ luật” — vì chúng thường là nguồn gốc của những ý tưởng và phát minh mới. Mặt khác, các nhà phát minh có thể chuyển đổi cái nhìn sâu sắc thành một sáng chế thực tế chỉ bằng cách kết nối nó với thế giới rộng lớn hơn của thị trường và nhu cầu, và họ làm điều này bằng cách suy nghĩ và thiết kế có hệ thống. Các nhà phát minh phải hợp nhất cái chủ quan (những gì họ biết từ bên trong bản thân) với cái khách quan (những gì họ học được về thế giới bên ngoài) Thời thơ ấu Tesla đã học như thế nào để trau dồi trí tưởng tượng và không để lý trí lấn át nó?

Chúng ta có thể xem xét câu hỏi bao quát này về sự căng thẳng trong sáng tạo vì Tesla đã mô tả sự phát triển cảm xúc và trí tuệ của ông trong một cuốn tự truyện xuất bản vào năm 1919.

NGƯỜI LẠ

Nikola Tesla sinh năm 1856 tại Smiljan thuộc tỉnh Lika – Croatia ngày nay. Vào thời điểm đó, Croatia là khu vực biên giới quân sự của Đế chế Áo-Hung và khu vực này đôi khi được gọi là Krajina. Tuy nhiên, cha Tesla, Milutin và mẹ, Djuka, đều là người Serb và Serbia nằm xa hơn về phía nam của Balkan, nơi khi đó là Đế chế Ottoman. Gia đình Tesla sống ở Croatia vào giữa thế kỷ XIX như thế nào? Họ đã làm thế nào để đối phó với việc trở thành những người lạ ở một vùng đất xa lạ?

Như nhà báo Tim Judah đã nhận xét, “Người Serb [luôn] là một dân tộc di chuyển.” Hậu duệ của những người Slav đã di cư xuống phía nam từ Đức và Ba Lan ngày nay, người Serb đã di chuyển định kỳ qua Bán đảo Balkan, đôi khi để tìm kiếm đất canh tác tốt hơn và đôi khi để đối phó với bạo lực và xâm lược. Trong thời kỳ đỉnh cao quyền lực của họ vào thế kỷ 15 và 16, người Thổ Nhĩ Kỳ Ottoman đã tràn về phía bắc qua phần lớn Bán đảo Balkan, khiến một số sắc tộc theo đạo Thiên chúa phải di cư. Người Thổ Nhĩ Kỳ đã đẩy người Serb khỏi quê hương của họ (ngày nay là Serbia hiện đại và một phần của Kosovo), kết quả là một số người Serb di cư đến Croatia. Lo lắng để bảo vệ biên giới Balkan khỏi Ottoman, chính quyền Áo đã khuyến khích người Serb định cư ở Croatia và gia nhập quân đội khi người Serb trở thành kẻ thù không đội trời chung với người Thổ. Không giống như các khu vực khác của Đế chế Áo, Croatia được kiểm soát chặt chẽ bởi các sĩ quan quân đội và mọi nam giới từ mười hai trong khu vực đều phải nhập ngũ. Do đó, người Áo coi Croatia như một nguồn cung cấp quân mà nước này không chỉ sử dụng để bảo vệ biên giới Balkan của họ mà còn để chiến đấu trong các cuộc chiến khác.

Tổ tiên của Tesla đã di cư từ Tây Serbia đến Lika vào những năm 1690. Người Serb đã phải vật lộn để canh tác trên vùng đất cứng, nơi có nhiều đồi núi và dân cư thưa thớt. Theo Tesla, đất có nhiều đá đến nỗi người SerbLikan thích nói “khi Chúa rải đá trên trái đất, Ngài đã để chúng vào trong một chiếc bao tải, và khi ở trên đất của chúng ta, bao tải đã rách.”

Cái tên Tesla, trong tiếng Serbo-Croatia, có hai nghĩa. Thông thường, nó đề cập đến một adze hoặc một chiếc rìu nhỏ có lưỡi vuông góc với tay cầm. Tuy nhiên, nó cũng có thể được dùng để mô tả một người có hàm răng nhô ra, một đặc điểm phổ biến trên khuôn mặt các thành viên trong gia đình Tesla.

Ông nội Tesla, còn có tên là Nikola, sinh năm 1789 tại Lika. Trong thời thơ ấu của mình, Croatia được người Áo nhượng lại cho Napoléon và trở thành một phần của đế chế Pháp với tên gọi các tỉnh Illyrian. Giống như những người Serb Likan khác, ông nội Nikola theo đuổi sự nghiệp quân sự; trong Chiến tranh Napoléon, ông gia nhập quân đội Pháp, thăng cấp bậc trung sĩ và kết hôn với Ana Kalinic, con gái của một đại tá.

Sau thất bại của Napoléon vào năm 1815, các tỉnh Illyrian trở lại Đế chế Áo. Để ngăn chặn người Thổ và duy trì sự kiểm soát chặt chẽ với dân số địa phương người Croatia và người Serb, người Áo tiếp tục điều hành tỉnh này như một biên giới quân sự. Mặc dù tôn giáo chính thức của Đế quốc Áo là Công giáo La Mã, nhưng người Áo đã cho phép người Serb có nhà thờ Chính thống giáo của riêng họ ở Croatia.

Trong những năm sau Chiến tranh Napoléon, ông nội Nikola trở lại Lika, nơi ông thực hiện quá trình chuyển đổi từ quân đội Pháp sang phục vụ Đế chế Áo. Nikola và Ana có hai con trai, Milutin (1819–79) và Josif, và ba con gái, Stanka, Janja, và một người đã bị mất tên. Đầu tiên, cả hai người con trai đều được gửi đến một trường công lập nói tiếng Đức và sau đó đến Trường Huấn luyện Sĩ quan Quân đội Áo (có lẽ là Học viện Quân sự Theresia ở Wiener Neustadt). Josif phát triển mạnh trong môi trường này và trở thành giáo sư tại một học viện quân sự ở Áo. Một nhà toán học giỏi, Josif đã viết một số công trình tiêu chuẩn về toán học.