Hồn Việt – Đọc sách online ebook pdf

B. BẮC TÂY LÀ MỘT THÀNH NÚI CAO VỮNG

Bắc tây là một thành núi cao vững chạy dài từ bắc chí nam, lại chỗ nọ chỗ kia ngang qua phía đông ra biển. Những núi miền Bắc chạy dọc biên thùy, cao nhất là 3.142 thước, cũng là nơi có rừng cây gỗ quí và mỏ than. Kể từ bắc chí nam, là những dãy núi Song Cầm, Ngân Sơn, Đông Triều… Những núi miền trung thuộc dãy Trường Sơn, chạy dài, chỗ cao chỗ thấp gần liền với nhau theo hình cánh cung, lại nhiều dặng núi chạy ngang ra biển, chia Trung Việt thành từng khu khác nhau, muốn từ khu này sang khu kia phải trèo đèo lội suối, trở ngại cho sự sinh hoạt quốc gia.

« Bước tới đèo Ngang bóng xế tà

Cỏ cây chen đá lá chen hoa… »

(Bà Huyện Thanh Quan)

Miền Nam Việt cũng có núi, song không cao hơn núi miền Bắc. Những đồi núi miền Nam cũng là dặng thuộc dãy Trường Sơn chạy xuống, có hai ngọn cao nhất là núi Bà Đen và Chứa Chang.

« Thuyền xa khơi mà bóng dáng hùng vĩ của Trường Sơn cao lên nghênh chẳng khuất.

Từ đây, gian lao, trường khổ vạch những nết hằn lên vừng trán rộng, em xuôi ngược Bình Định, Ninh Thuận vẫn thấy Trường Sơn thanh xuân như độ nào.
Trường sơn ơi ! Từ Bắc chí Nam, ở đâu ngươi vẫn giữ cái phong độ của một triết nhân Đông Á : bình tĩnh, dung ái, hiền từ.

Trường sơn ơi ! Thời xưa ngươi đã che chở một Lê Lợi, một Phan Đình Phùng, chọc trời khuấy nước, dựng lên một ngọn cờ.

Thời nay ngươi vẫn là vạn lý trường thành của Việt-Nam anh dũng, cái xương sống ngang tàng của một dân tộc oanh liệt.

Trường sơn ơi ! Thiên hạ có thể xẻo thịt, vật lông, làm cỏ cây cối, chứ mong gì chặt đứt thân ngươi, bẻ gẫy xương sống của ngươi.

Còn ngươi, thì Thăng Long phù hoa, Trường Thi vĩ đại, Hồng Lĩnh đồ sộ, Lam Giang kiêu hùng, Đèo Ngang lịch sử, Hải Vân Sơn lạnh lùng, Bỉ Sơn trầm mặc, Đại Lãnh chênh vênh, Bassac trường tồn, Tháp Mười huyền bí, vẫn còn chung một mối.

Trường Sơn ơi ! Ngươi hãy chuyển hơi thở của những cánh chim giang hồ về bên tổ cũ, sưởi ấm người mẹ hiền đức, và an tịnh bọn em ta ».

(Anh-Mặc)

C. TRUNG CHÂU NƯỚC VIỆT

Thắt lại giữa biển mênh mông và dãy núi cao vót, nước Việt-Nam giăng mình dưới một góc trời quang đãng, Trung Châu Bắc Nam toàn những ruộng lúa xanh ; miền Trung lác đác những vườn rau bóng dừa.

« Nay ta hát một câu ái quốc

Yêu gì hơn yêu nước nhà ta

Nghiêm trang bốn mặt sơn hà

Ông cha ta để cho ta lọ vàng

Trải mấy lớp tiền vương dựng mở

Bốn ngàn năm giãi gió dầm mưa

Biết bao công của người xưa

Gang sông tấc núi dạ dưa ruột tằm

Hai đại hải ầm ầm trước mắt

Giải Cửu Long quanh quất miền tây

Một tòa xan xát xinh thay

Bắc kia Vân Quảng, Nam này Côn Lôn

Vẻ gấm vóc nước non thêm đẹp
Chắc những mong cơ nghiệp dài lâu

Giống khôn há chẳng phải đàn trâu

Giang sơn nỡ để người đâu vẫy vùng

Hăm nhăm triệu dân cùng của hết

… … …

Thương ôi công nghiệp tổ tông

Nước tanh máu chảy, non chồng thịt cao

Non nước ấy biết bao máu mủ

… … …

Hồn ơi về với giang sơn

Muôn người muôn tiếng hát ran câu này

Hợp muôn sức ra tay quang phục… »

(?)

D. KHÍ HẬU NƯỚC VIỆT

Tuy rằng nước ta nằm vào miền nhiệt đới, nhưng khí hậu không phải đâu cũng như đâu. Địa thế nước ta đã không điều hòa, lại thêm ảnh hưởng của gió mùa mưa bão, nên mỗi nơi một khác. Tại miền Nam vào quãng tháng hai thì đã cảm thấy cái nóng nung người cháy da mà cùng một lúc ấy, miền Bắc lại mưa phùng gió rét. Càng lần lên phía Bắc, nhiệt độ trung bình càng hạ dần : Saigon 26°, Huế 20°5, Hà Nội 17°2…

Gió mùa chia năm làm hai kỳ :

– Gió mùa đông thổi từ tháng mười một đến tháng tư dương lịch, theo chiều đông bắc nam tây, nghĩa là từ miền băng tuyết ở Á Châu tạt về. Ta cảm thấy từng luồng gió lạnh khô và mạnh làm nứt môi chẻ thịt, và thuyền mành khó đi lại.

– Gió mùa hạ thổi từ tháng năm đến tháng chín, tháng mười, theo chiều nam tây bắc đông, nghĩa là từ ngoài biển thổi vào, mang theo nhiều mưa. Mùa mưa bắt đầu ở Bắc trước, rồi càng xuống phía nam càng trễ dần : ở Hà Nội tháng tám ; ở Vinh tháng chín ; Đồng Hới tháng mười ; từ Huế đến Mũi Dinh tháng mười một ; song ở miền nam thì mùa mưa bắt đầu ngay từ tháng năm.

« Miền Nam chỉ có hai mùa

Quanh năm ngăn cách nắng mưa ngọt ngào

Tháng giêng trăng gió rạt rào

Lúa vàng ngoắt ngọn lao xao ruộng đồng

Bốn bề lớp lớp đơm bông

Gió đêm mơn trớn hương nồng tình quê.
Lúa khoai dã đầy vựa

Nắng đợi mưa về

Tháng năm chiều tìm tràn trề ruộng xanh

Mạ non từng khóm tươi lành

Đợi chờ lòng đất ươm tình lúa non

Nắng hun đã sáu tháng tròn

Giờ đây mưa giúp ruộng nương cấy cầy

Tháng bảy nước ruộng vừa đầy

Chỗ kia đang phát, chỗ nầy bừa sâu

Mục đồng bị phá lưng trâu

Nông phu vất vả biết bao tháng ngày

Ai ăn cơm trắng

Ngày ngắn năm dài

Thời gian nước chảy phút giây đượm lòng

Thương yêu chàng mục tử

Quí mến bác nhà nông

Nắng mưa không quản giữa giòng thời gian

Ngồi đây ăn bát cơm vàng

Ai đâu vun xới nhọc nhằn quanh năm

Những năm âm thầm tang tóc

Quê hiền xơ xác bỏ hoang

Ruộng đồng làng đổ mênh mông là sầu

Lúa khoai chờ đợi đất mầu

Nắng mưa quyện khói binh đao đầy trời

Từng toán người đói khó

Tang tóc khắp nơi nơi

Chén cơm chiều sớm lưng nồi

Ngô khoai lẫn lộn bồi hồi tình nhau

Mười năm điêu đứng bạc đầu ai ơi !

Hôm nay hoa nở lòng đời

Quê hương ca hát vui tươi ngập lòng

Lúa khoai nở ngập ruộng đồng

Việt-Nam dân chủ Lạc Hồng tự do

Miền tây ngăn cách nắng mưa

Đôi mùa liên kết đợi chờ ấm no ».

(Bạch-Phượng)