Sách này chia sẻ mục đích hỗ trợ người đọc cá nhân chưa có điều kiện mua sách giấy, hoàn toàn miễn phí và phi lợi nhuận. Sách được sưu tầm nhiều nguồn khác nhau mọi bản quyền thuộc về Tác Giả & Nhà Xuất Bản!

Giới thiệu & trích đoạn ebook

Hãy quên Alamo* đi. Bài học Yucatán hay hơn nhiều. Đầu mùa xuân năm 1519, Hernan Cortés và tùy tùng neo tàu ở ngoài khơi bờ biển Mexico. Viên tướng này ra lệnh cho tùy tùng mang một trong số những người bản địa lên boong tàu, và Cortés hỏi anh ta tên của xứ sở lạ lẫm mà họ vừa tìm ra là gì. Anh ta trả lời, Ma c’ubah than, còn viên tướng Tây Ban Nha này nghe thành Yucatán. Cũng khá giống. Cortés tuyên bố rằng từ hôm đó trở đi, Yucatán và bất cứ mẩu vàng nào mà vùng đất này chứa đựng đều thuộc về vua và nữ hoàng Tây Ban Nha…

Bốn thế kỷ rưỡi sau, vào thập kỷ 1970, các nhà ngôn ngữ học nghiên cứu thổ ngữ Maya cổ kết luận rằng Ma c’ubah than nghĩa là Tao không hiểu mày nói gì*
Cứ đến mùa xuân, hàng nghìn sinh viên đại học Mỹ lại kỷ niệm vụ hiểu nhầm nhau mang tính lịch sử này bằng những cuộc thi mặc áo phông ướt, tiệc bong bóng và vật jello* trên những bãi biển tươi đẹp của Bán đảo Tao Không Hiểu Mày Nói Gì.

Nhưng nhầm lẫn không phải chỉ xảy ra vào mùa xuân đó. Tất cả chúng ta đều rơi vào cái bẫy này. (Một đêm, trong lúc ăn tối, một người bạn thân bảo rằng bài hát cô ưa thích của ban nhạc Beatles là “Hey Dude”)*. Mặc dù đã được đào tạo nhiều năm, các kiểu khoa học lại bị cuốn vào suy nghĩ rằng họ đang quan sát một thứ gì đó trong khi trên thực tế là họ chỉ đang phản ánh thành kiến và tình trạng thiếu hiểu biết của bản thân.

Điều khiến các nhà khoa học sai lầm chính là khuyết điểm nhận thức mà tất cả chúng ta đều vấp phải: rất khó chắc chắn về điều mà chúng ta nghĩ là mình biết, nhưng thật ra là không biết. Đọc sai bản đồ, chúng ta vẫn cứ chắc mẩm là biết mình đang ở đâu. Khi gặp phải bằng chứng cho thấy điều ngược lại, đa số chúng ta đều có xu hướng nghe theo sự quả quyết, nhưng đó có thể là một tay hướng dẫn không đáng tin chút nào.

BẠN ĂN GÌ THÌ BẠN CHÍNH LÀ THỨ ĐÓ

Cứ lấy thức ăn làm ví dụ. Chúng ta ai nấy đều cho rằng cảm giác thèm muốn hay ghê tởm đồ ăn là do điều gì đó ở chính chúng – chứ không phải là một phản ứng thường là được văn hóa của chúng ta lập trình từ trước. Chúng ta biết rằng người Úc thích bóng gậy hơn bóng chày, hoặc vì một nguyên nhân nào đó mà người Pháp lại thấy Gerard Depardieu quyến rũ, nhưng bạn sẽ phải đói đến mức nào thì mới nghĩ đến việc điên cuồng chộp lấy một con sâu ngài rồi nhét luôn vào miệng mà chẳng cần xem xem nó là thứ gì?

Nhóp nhép, nhóp nhép. Bạn có thể dùng một ít “bia nước bọt”* để nuốt cho dễ trôi. Một đĩa óc cừu thì sao nhỉ? Chó con nướng rưới nước sốt? Có thể chúng tôi sẽ khiến bạn quan tâm đến tai lợn hay đầu tôm chăng? Hay là một con chim biết hót chiên ngập dầu để bạn nhai ngấu nghiến, xương, mỏ, tất cả mọi thứ? Trận bóng gậy trên sân cỏ là một chuyện, nhưng dế rang sả thì sao?* Ghê quá đi mất.

Phải vậy không nhỉ? Nếu sườn cừu ngon lành thì điều gì khiến óc cừu trở nên kinh khủng? Vai, đùi và thịt ba chỉ lợn ăn cực ngon thế mà tai, mõm và móng giò lại phát gớm là sao? Tôm thì khác gì châu chấu? Ai phân biệt ngon với dở, và đâu là cơ sở? Còn tất cả các ngoại lệ thì sao? Cứ nghiền hết các phần còn lại của con lợn, nhồi chúng vào một đoạn ruột, và thế là bạn đã tự làm cho mình món xúc xích hoặc bánh mì kẹp xúc xích ra trò rồi.

Có thể bạn nghĩ thịt nguội và trứng hợp nhau, giống như khoai tây chiên và tương cà chua hoặc muối và tiêu. Nhưng sự kết hợp giữa thịt nguội và trứng cho bữa sáng đã được phát minh cách đây cả trăm năm nhờ một công ty quảng cáo được thuê để bán được nhiều thịt nguội hơn. Người Hà Lan ăn khoai tây chiên với mayonnaise chứ không phải với tương cà chua.

Nghĩ xem cảm giác gớm ghiếc khi ăn côn trùng có phải là lý trí hay không? Nghĩ lại lần nữa đi. 100 g dế khô chứa 1.550 mg sắt, 340 mg can-xi và 25 mg kẽm – ba loại khoáng chất thường thiếu trong bữa ăn của người nghèo. Côn trùng có nhiều khoáng chất và mỡ lành tính hơn thịt bò hay thịt lợn. Hoảng sợ trước bộ xương ngoài [exoskeleton], râu và quá nhiều chân? Vậy thì cứ tiếp tục ăn thịt và quên hải sản đi, bởi vì tôm, cua và tồm hùm đều là động vật chân khớp, giống như châu chấu thôi.

Và chúng ăn những gì bẩn nhất chìm xuống đáy đại dương, vì vậy đừng chê những món ăn ghê tởm làm từ côn trùng. Dù sao đi nữa, có thể ngay lúc này bạn đang có một bộ phận nào đó của côn trùng dính trong kẽ răng cũng nên. FDA (Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm) đề nghị thanh tra của họ đừng để ý đến các bộ phận cơ thể của côn trùng trong hồ tiêu, trừ phi họ tìm thấy ttrung bình hơn 475 bộ phận cơ thể của côn trùng trong 50g*. Một tài liệu thống kê của Đại học Ohio ước tính rằng hằng năm, mỗi người Mỹ vô tình ăn khoảng 0,5 đến 1 kg côn trùng.

Gần đây, một giáo sư người Ý đã cho đăng bài viết Ý nghĩa Sinh thái của Gia súc cực nhỏ: Tiềm năng của Côn trùng, Loài Gặm nhấm, Ếch và Ốc sên. William Saletan viết trên trang slate.com về một công ty có tên gọi là Tôm Đất Bình Minh. Logo của công ty này ghi: “Ôi. Tôm đất ngon ghê!” Cho bạn đoán ba lần xem tôm đất là con gì.

Những người Anh đầu tiên đặt chân lên châu Úc ghi nhận rằng những thổ dân mà họ gặp sống rất khổ sở và bị đói khát. Nhưng giống như đa phần những người săn bắn/hái lượm, ở đây dân bản địa không quan tâm đến việc trồng trọt. Chính những người châu Âu báo cáo nạn đói lan rộng qua thư từ và tạp chí cũng thấy khó hiểu khi dân bản địa không có vẻ gì là hốc hác cả. Trên thực tế, họ khiến các vị khách ngạc nhiên khi thấy họ khá béo và lười biếng. Tuy nhiên, những người châu Âu này lại tin rằng thổ dân nơi đây sắp chết đói. Tại sao?

Donate Ủng hộ chúng tớ 1 ly cafe

Nhằm duy trì website tồn tại lâu dài và phát triển, nếu bạn yêu thích Taiebooks.com có thể ủng hộ chúng tớ 1 ly cafe để thêm động lực nha.

Bạn cần biết thêm lý do để ủng hộ Taiebooks.com ?

  • Website cần duy trì tên miền, máy chủ lưu trữ dữ liệu tải ebook và đọc online miễn phí.
  • Đơn giản bạn là một người yêu mến sách & Taiebooks.com.

0
Rất thích suy nghĩ của bạn, hãy bình luận.x