Minh Triết Thiêng Liêng Tập 3 – Đọc sách online ebook pdf

1.
Thượng Đế không bí ẩn. Bí ẩn là có một cái gì đó ngoài Thượng Đế. Thượng Đế là một sự vô hình đang hiện hữu. Sự huyền bí không phải là Thượng Đế mà là thế gian, cũng như thiên nhiên huyền bí chứ không phải tinh thần, cơ thể huyền bí chứ không phải linh hồn.

Nhận biết ra Thượng Đế không khó. Deu et Jahve, nhà tiên tri nói, mi hãy nhận ra Thượng Đế. Gnóthi ton kürion, thánh Pál tuyên bố. Chỉ một nhân loại nhỏ hẹp và tội nghiệp mới giải thích dòng chữ ghi trên đền thờ Delphon là; mi hãy nhận biết bản thân mi.

Gnothi ton kürion – ý nghĩa gốc của nó: mi hãy nhận biết mi là Thượng Đế. Khi Chúa Jezus nói về bản chất Thượng Đế của sinh linh, những kẻ Do Thái bắt đầu kêu oai oái. Dù Chúa Jezus trích dẫn từ Thánh Thi (TT.82:6) và nói: “Há chẳng đã viết trong các luật các ngươi là Thượng Đế (elohim), tất cả đều là những con trai cao cả nhất của Người?”.

2.
Trong sách Phúc Âm có nhiều đoạn nói về sự đồng nhất của linh hồn và Thượng Đế. Khả năng tồn tại nhiều đoạn như vậy và viết khá rõ ràng. Nhưng muộn hơn người ta đã tước sạch bản chất của Phúc Âm trong những đoạn văn bị sửa chữa, nên chúng mang ý nghĩa riêng, khá mơ hồ về sự đồng nhất của Chúa Jezus với Thượng Đế.

Chúa Jezus thực ra tự nhận mình là ben ha-adam, nghĩa là con trai của con người. Cách gọi này hoàn toàn phù hợp với dzsiva của Ấn Độ, có nghĩa là một thực thể sống, hữu hạn và là con người mang tính thiên nhiên.

Trong truyền thống Do Thái thuật ngữ này đối lập với thuật ngữ enos ha-ruah, có nghĩa là con người tinh thần, và ben ha-elohim (con trai Thượng Đế) và is ha-ruah (anthropos pneumatophoros, con người mang tinh thần).

Trong truyền thống Do Thái tất cả đều là các phạm trù nhân chủng học (antropologia) quen thuộc.

3.
Chúa Jezus đồng nhất Thượng Đế với bản thân mình. “Kẻ nhìn thấy ta, sẽ thấy Cha”. “Ta ở trong Cha, Cha ở trong ta”. “Tất cả những gì của Cha đều của ta”.

“Tất cả hãy là một, như ta ở trong ngươi và ta trong các ngươi”. “Hành động không phải từ chính ta mà từ Cha, kẻ trong ta hành động”.

Khi Chúa Jezus đồng nhất mình với Thượng Đế, sự đồng nhất này không dành cho bản thân. Không bao giờ Chúa Jezus nâng mình lên cao giữa những người khác, không bao giờ ngài nói chuyện với ai một cách từ trên cao nói xuống. Bởi vậy ngài gọi mình là con trai của người. Mọi con trai của con người đều đồng nhất với Thượng Đế. Con người Thượng Đế đều là một như nhau.

Trong những sự việc cơ bản, đặt ra sự khác biệt giữa các con người là vô đạo đức. Chúa Jezus kêu gọi con người, hãy nhận lấy sự đồng nhất con người Thượng Đế. Cũng đúng như vậy chỉ bằng thuật ngữ khác Vedanta nói: aham Brahman asmi – ta là Thượng Đế. Cha ta và ta-là một – ani vha – av échad. Cũng đúng như vậy, điều truyền thống Arập nói: ana hoa -ta là cái đó.

4.
Nhìn từ góc độ tôn giáo, thật khủng khiếp nếu ai dám đồng nhất mình với Thượng Đế, bởi vì theo tôn giáo, như vậy con người cho mình là Một với sinh linh cao nhất. Nhưng truyền thống không phải là tôn giáo. Truyền thống kiếm tìm đặc tính hiện thực của linh hồn, và ghi nhận rằng: hiện thực về Thượng Đế và hiện thực về linh hồn đồng nhất. Đây là sự đồng nhất duy nhất trên thế gian.

Truyền thống Ấn Độ biểu hiện bằng từ tat. Tat nghĩa là: đó. Nghĩa là, aham Brahman aszmi, nghĩa là ta là Brahman. Tat tvam aszi, như Cshandogja upanisad viết, vai tat, như Kathaka-upanisad: “đây là mi” và “đây không là gì khác ngoài đó”.

Những đồng nhất khác đều là đối tượng của phép lặp thừa (tautológia) trống rỗng. Sự đồng nhất duy nhất có nội dung và chủ đề của nó, lời tuyên bố và tri thức là “tat” hay là sự giống nhau, là sự đồng nhất của linh hồn với bản chất Thượng Đế.

5.
Sự đồng nhất duy nhất là chủ đề cơ bản của truyền thống. Và tất cả những gì dạy ngoài truyền thống đều là hệ quả của chủ đề này. Con người theo tôn giáo tự cho mình là sản phẩm của tạo hóa, cao nhất là con của Thượng Đế, nếu không là kẻ hầu của Thượng Đế, trong mọi trường hợp là kẻ được lựa chọn từ Thượng Đế, là kẻ cần đến sự bảo vệ và cần nơi ẩn trú, cần người bảo hộ và cai trị mình, để cảm thấy yên ổn dưới bóng của quyền lực.

Con người là hạt bụi. Mọi cái nó có là phần thưởng cho sự chịu đựng, sự trừng phạt.

Con người cho rằng cần phải sợ một “Đấng” nào đấy, cần phải phục vụ Ngài để bù lại sự phản bội với Ngài, bởi vậy Thượng Đế của tôn giáo là một Thượng Đế bên ngoài.

Dù sự huyền bí khiến nó thành bên trong, nhưng sự khác biệt không bao nhiêu. Sự phân biệt bên trong và bên ngoài này đều không hợp lệ xét từ góc độ đồng nhất.

6.
Kẻ nào không nhận biết về sự đồng nhất duy nhất này, tri thức về sự bất tử của kẻ đó bị hư hoại. Ý thức bất tử bị thoái hóa là dấu hiệu đầu tiên của sự hư hỏng (korrupcio).

7.
Theo Vedanta thực thể sống cụ thể (dzsiva) và thực thể bất tử, vĩnh cửu (átman) đồng nhất (tat). Sankara cho rằng, khi dzsiva và átman hợp nhất thực chất không có gì xảy ra. Con người biết cái gì luôn từng có, đang có và sẽ có, và nó luôn nhận thức về một cái gì đó. Không cần thực hành và nỗ lực gắng sức. Cần nhận thức ra thực tại.

Nhận thức thực tại chỉ có nghĩa ngần này: thức tỉnh (vidja). Con người không nâng lên cao đến tận đâu, không hợp nhất với ai và với cái gì, cũng không rơi vào mê sảng. Nó ở lại nơi đang có và trở thành chính nó. Vidja không phải là một kinh nghiệm huyền bí. Sự đồng nhất là sự xác định của nhận thức tỉnh táo.

8.
Châu Âu thừa hưởng hai con đường thần học của Alexandria. Đầu tiên là sự giải nghĩa về tổng thể thế gian và từng bộ phận mang tính chất Thượng Đế, đây là trường học của Origenes, apophatikus teológia.