Quốc Văn – Giáo Khoa Thư – Đọc sách online ebook pdf

Cánh đồng nhà quê, thì đâu đâu cũng giống nhau không mấy nơi có phong cảnh lạ. Nhưng nhìn cho kỹ, thì cũng có vẻ đẹp. Nhất là vào khoảng mùa xuân, ra ngoài đồng, trông thấy màu lúa xanh biếc ngọn gió lướt qua coi như sóng gợn. Thỉnh thoảng lại có con cò con diệc bay chỗ này (nầy) qua chỗ khác, trông thật vui mắt.

Giải nghĩa: Phong cảnh = nơi có vẻ đẹp và thú.

Xanh biếc = màu xanh sẫm và bóng nhoáng.

Thỉnh thoảng = từng lúc một, chốc chốc lại có.

BÀI TẬP

Học tiếng: Vẻ đẹp, lướt, khoảng, mùa xuân, lóng lánh. Đặt câu: Vào… tháng năm ta thì học trò được nghỉ hè. Trông cảnh chùa làng ta có… Ở nước ta… vào độ tháng giêng tháng hai. Lúc gió hiu hiu thì ngọn lúa hơi… Gió lướt trên ngọn lúa.

Nhà gạch mái ngói thật cao ráo, chắc chắn. Ngoài thì cửa chớp (cửa lá sách) sơn xanh, trong thì cửa kính (cửa gương) sáng sủa. Lớp nào lớp ấy, bàn ghế toàn bằng gỗ lim, đánh bóng. Trên tường treo nhiều bản đồ.

Trong tủ có nhiều sách chữ tây và chữ quốc ngữ. Thầy giáo dạy biết bao nhiêu học trò, cậu nào cậu ấy ngồi nghe có ý chăm chỉ lắm. Ấy, tràng học vui vẻ như vậy. Sao ta chẳng rủ nhau đi học. Có học mới biết, mới khôn được.

Giải nghĩa: Đánh bóng = làm cho bóng, đánh gỗ lên nước. Người ta thường đánh bàn ghế bằng lá chuối khô hoặc bằng giẻ.

BÀI TẬP

Học tiếng: Nhà gạch, mái ngói, cửa chớp, cửa kính, bàn ghế, bản đồ, sách vở, thầy giáo, học trò, tràng học. Làm văn: Trả lời những câu hỏi sau này: Nhà tràng làm bằng gì? Cửa ngõ thế nào? Trong các lớp học, trông thấy những gì? Sao ta nên bảo nhau đi học?

Ta nên bảo nhau đi học.

Trừ ngày chủ nhật và ngày thứ năm, mỗi tuần lễ tôi đi học năm ngày. Mỗi ngày học hai buổi: buổi sáng và buổi chiều. Sáng học ba giờ, chiều học hai giờ rưỡi. Buổi nào cũng có nghỉ mười lăm phút vào khoảng giữa buổi, để học trò ra chơi cho giải trí.

Ấy ngày giờ tôi học là thế, còn cách học tập thì mỗi giờ thầy dạy một bài, mà bài nào cũng có ích cả. Thầy chịu khó dạy, tôi chăm chỉ học, chẳng khi nào bỏ phí thì giờ.

Giải nghĩa: Giải trí = nghỉ trí khôn.

BÀI TẬP

Làm văn: Trả lời những câu hỏi sau này: Mỗi tuần lễ học mấy ngày? Nghỉ những ngày nào? Một ngày học mấy buổi? Mỗi buổi học mấy giờ? Cho học trò nghỉ mười lăm phút để làm gì? Cách thầy dạy thế nào? Học trò chăm học thì thế nào? Đừng bỏ phí thì giờ.

Tôi xin nói bác nghe. Tôi đi học để biết đọc những thư từ người ta gửi cho tôi và viết những thư từ tôi gửi cho người ta. Tôi đi học để biết đọc sách, đọc nhật báo, thấy điều gì hay thì bắt chước. Tôi đi học để biết tính toán, biết mọi sự vật và biết phép vệ sinh mà giữ thân thể cho khoẻ mạnh.

Nhưng tôi đi học cốt nhất là biết luân lý, cho hiểu cách ăn ở để thành được người con hiếu thảo và người dân lương thiện.

Giải nghĩa: Lương thiện = hiền lành, tử tế.

BÀI TẬP

Học tiếng: Đọc, viết, tính, học.

Đặt câu: Tìm những tiếng trong bài mà đặt vào những câu sau này: Tôi ra tràng tôi… Nhờ có chút học ấy mà tôi… và tôi… được các thư từ giấy má.

Người không học, không biết lẽ.

Ta học sử để biết những việc đời trước. Thuở người ta chưa biết đặt ra chữ viết thì chỉ đem những công việc trong đời mình và những chuyện xảy ra trong nước kể lại cho con cháu nghe. Những chuyện ấy cứ truyền miệng như thế hết đời nọ sang đời kia, nên quên đi ít nhiều cùng sửa đổi lại mà thành ra chuyện cổ tích.

Chuyện cổ tích không phải là thực cả, nhưng hay, nên ta thích kể. Ta biết sử nhất là vì có sách cổ để lại. Trong lắm pho sách như pho Quốc sử, tổ tiên ta có chép những công việc lớn lao trong nước Việt Nam và chuyện các đấng vĩ nhân anh hùng nữa. Tổ tiên ta còn để lại những bút tích trong đền chùa, lăng tẩm và bia nữa.

Giải nghĩa: Vĩ nhân = người tài giỏi hơn mọi người khác.

Anh hùng = người làm những việc hiển hách.

Bút tích = cái gì người đời xưa chép mà còn lại đến bây giờ.

Lăng tẩm = mồ mả của vua chúa xây đắp đẹp đẽ.

BÀI TẬP

Học tiếng: Truyền miệng, cổ tích, pho sử sách cổ, đấng vĩ nhân, anh hùng, tổ tiên, bút tích, lăng tẩm.

Câu hỏi: Ta học sử để làm gì? Nhờ có gì mà ta biết được lịch sử các người đã mất rồi? Trước khi đặt ra chữ viết thì những công việc đời xưa làm thế nào mà truyền lại được? Truyện cổ tích hay.

Bài học thuộc lòng

Cha sinh, mẹ dưỡng,

Đức cù lao lấy lượng nào đong,

Thờ cha mẹ ở hết lòng,

Ấy là chữ hiếu dạy trong luân thường.

Chữ đễ nghĩa là nhường,

Nhường anh, nhường chị, lại nhường người trên.

Ghi lòng tạc dạ chớ quên,

Con em phải giữ lấy nền con em.

Giải nghĩa: Dưỡng = nuôi nấng.

Đức cù lao = công lao cha mẹ.

Lấy lượng nào đong = nhiều lắm, không thể nào đong.

Luân thường = ngũ luân, ngũ thường, nghĩa là đạo ăn ở với mọi người.

Nền = đây nghĩa là thứ bậc.

BÀI TẬP

Làm văn: Trả lời những câu hỏi sau này: Công lao cha mẹ thế nào? Hiếu nghĩa là gì? Thế nào là đễ? Bổn phận làm con phải làm thế nào? Em đối với anh chị phải thế nào? Sao con phải hiếu với cha mẹ? Sao em phải yêu mến anh chị?

Con phải hết lòng thờ cha mẹ.