Cẩm Nang Tư Duy Phân Tích – Đọc Sách Online Ebooks PDF

Tại sao lại cần Cẩm nang Tư duy Phân tích?

Phân tích và Đánh giá được xem là những kỹ năng cốt yếu mà mọi sinh viên phải thông thạo. Và đó là những kỹ năng để lập luận tốt. Đây là hai kỹ năng cần có để học được các kiến thức quan trọng mà không tản mạn. Sinh viên thường được yêu cầu phân tích các bài thơ, các công thức toán học, các hệ thống sinh học, các chương trong sách giáo khoa, các khái niệm, ý niệm, các bài luận, tiểu thuyết và bài báo, v.v…

Song, liệu có bao nhiêu sinh viên có thể giải thích được một sự phân tích đòi hỏi điều gì? Có bao nhiêu bạn có được một quan niệm rõ ràng về tư duy phân tích? Ai trong số các bạn, những người đang học ở giảng đường đại học, có thể hoàn tất câu sau: “Bất kể khi nào tôi được yêu cầu phân tích cái gì đó, tôi sẽ sử dụng khung sau…”

Sự thật đau lòng là rất ít sinh viên được dạy cách phân tích. Vì thế, khi được yêu cầu phân tích điều gì đó mang tính khoa học, sử học, văn học hay toán học – chứ chưa nói đến những thứ thuộc về đạo đức học, chính trị học hay cá nhân – họ thiếu một khung sườn giúp họ có sức mạnh để làm việc đó.

Họ lúng túng thực hiện nhiệm vụ của mình chỉ với cảm quan mơ hồ nhất về điều mà sự phân tích đòi hỏi. Họ không hiểu được một sự phân tích vững chắc có thể dẫn đến sự đánh giá vững chắc như thế nào. Dĩ nhiên, không chỉ có sinh viên là như thế. Nhiều người trưởng thành cũng bối rối giống hệt như vậy về sự phân tích và đánh giá xét như những diễn trình trí tuệ.

Thế nhưng, bạn sẽ nghĩ gì về một thợ sửa xe ô tô khi họ nói rằng: “Tôi sẽ làm hết sức để sửa xe cho anh, nhưng nói thật là tôi chẳng hiểu gì về mấy bộ phận máy móc đâu”, hay bạn nghĩ gì về một nhà ngữ pháp nói rằng: “Xin lỗi nhé, lúc nào tôi cũng lẫn lộn chẳng tách bạch được các bộ phận của lời nói.”

Rõ ràng, sinh viên không nên được yêu cầu thực hiện sự phân tích nếu họ không có một hình mẫu rõ ràng, và những nền tảng cần thiết, để làm điều đó. Tương tự, ta không nên yêu cầu sinh viên thực hiện sự đánh giá nếu họ không có tiêu chí nào để dựa vào đó đưa ra sự đánh giá của mình. Không nên lẫn lộn giữa phản ứng chủ quan với sự đánh giá khách quan.

Trong chừng mực sinh viên nhập tâm khung sườn này qua sự thực hành, họ sẽ đặt mình vào một vị trí tốt hơn để bắt đầu tư duy một cách lịch sử (trong các môn lịch sử), tư duy một cách toán học (trong các lớp toán học), tư duy một cách khoa học (trong các lớp khoa học), và qua đó sẽ tư duy một cách có kỹ năng hơn (trong mọi môn học). Khi nhập tâm được mô hình này, sinh viên sẽ trở nên giỏi hơn vì họ sở đắc được một “hệ thống-phân tích-hệ thống” đầy sức mạnh.

Cẩm nang này đi đôi với Cẩm nang Tư duy Phản biện: Các Khái niệm & Công cụ. Nó phối hợp với mọi cẩm nang trong loạt sách cẩm nang tư duy phản biện. Nó minh họa tại sao tư duy được hiểu tốt nhất và được cải thiện nhiều nhất khi ta có khả năng phân tích và đánh giá TÍNH MINH NHIÊN của nó. Những kỹ năng trí tuệ mà cẩm nang nhấn mạnh chính là những kỹ năng cần thiết cho sự lập luận xuyên qua những quyết định và những vấn đề vốn có trong mọi kích thước cũng như trong bất kỳ kích thước nào của cuộc sống con người.

Tại sao sự Phân tích Tư duy lại quan trọng?

Ai cũng tư duy; đó là bản tính tự nhiên của chúng ta. Nhưng, nếu bỏ mặc nó, phần lớn tư duy của ta sẽ bị thiên lệch, bóp méo, rời rạc, thiếu thông tin hay hết sức định kiến. Song, chất lượng cuộc sống của ta và của những gì ta tạo ra, làm ra hay xây dựng lại hoàn toàn phụ thuộc vào chất lượng của tư tưởng chúng ta. Tư duy chất lượng kém sẽ rất tốn kém, cả về tiền bạc lẫn về chất lượng cuộc sống. Nếu muốn tư duy tốt, ít nhất ta phải hiểu những nguyên tắc sơ đẳng của tư tưởng, những cấu trúc cơ bản nhất mà từ đó mọi tư duy được tạo nên. Ta phải học cách tháo dỡ tư duy.

Mọi Tư duy được Định nghĩa bởi 8 yếu tố cấu thành.

8 cấu trúc cơ bản hiện diện trong mọi Tư duy: Bất kỳ khi nào tư duy, ta tư duy cho một mục đích nằm bên trong một góc nhìn được dựa trên những giả định dẫn đến những hàm ý và hệ quả. Ta sử dụng các khái niệm, ý niệm và lý thuyết để diễn giải các dữ kiện, sự kiện và kinh nghiệm nhằm trả lời các câu hỏi và giải quyết các vấn đề.

Thế thì, tư duy:

● Đặt ra các mục đích.
● Nêu ra các câu hỏi.
● Sử dụng các thông tin.
● Sử dụng các khái niệm.
● Tạo ra các suy luận.
● Đưa ra các giả định.
● Làm phát sinh các hàm ý.
● Chứa đựng một góc nhìn.

Mỗi một trong cấu trúc này đều có những hàm ý cho cấu trúc khác. Nếu bạn thay đổi mục đích hay nghị trình làm việc, bạn sẽ thay đổi các câu hỏi và các vấn đề của mình. Nếu bạn thay đổi các câu hỏi và các vấn đề của mình, bạn buộc phải tìm kiếm những thông tin và dữ kiện mới. Nếu bạn thu thập được những thông tin và dữ kiện mới,…

Ý chính: Đây là 8 cấu trúc định nghĩa Tư duy. Học cách Phân tích Tư duy đòi hỏi phải thực hành nhận diện những cấu trúc Tư duy đang được sử dụng.