Giới Nữ Tập 1 – Web Tải Sách Miễn Phí Ebooks PDF

CHƯƠNG 2: QUAN ĐIỂM PHÂN TÂM HỌC

Tiến bộ vô cùng quan trọng của phân tâm học (psychanalyse) trong lĩnh vực tâm sinh lí, là cho rằng không một yếu tố nào can thiệp vào đời sống tâm linh mà không mang một ý nghĩa về con người. Cái tồn tại một cách cụ thể, không phải là cái thân thể khách thể (corps objet) do các nhà khoa học miêu tả, mà là cái thân thể sống của chủ thể.

Bàn luận về phân tâm học không phải là một công việc dễ dàng. Vả chăng ở đây, chúng tôi không có ý định phê phán nó một cách tổng thể, mà chỉ muốn xem xét phần đóng góp của nó vào công việc nghiên cứu phụ nữ. Cũng như mọi tôn giáo đạo Cơ đốc, chủ nghĩa Mác phân tâm học tỏ ra linh hoạt, làm người ta lúng túng, trên một cái nền những khái niệm cứng đờ. Có khi từ ngữ được hiểu trong đó theo cái nghĩa hẹp nhất: từ “dương vật” (phallus) chẳng hạn, chỉ rất chính xác cơ quan sinh dục nam, một cục thịt. Nhưng có khi chúng được mở rộng một cách vô tận và có một giá trị tượng trưng: “dương vật” có thể chỉ toàn bộ tính cách và tình thế nam tính. Nếu người ta công kích lời văn của học thuyết, thì nhà phân tâm học cho là người ta ngộ nhận tinh thần của nó; nếu người ta tán thành tinh thần học thuyết, thì ngay lập tức, nhà phân tâm học muốn nhốt chặt người ta vào lời văn. Ông ta bảo: học thuyết không quan trọng: phân tâm học là một phương pháp, nhưng thành tựu của phương pháp củng cố lòng tin của tác giả học thuyết. Vả lại, tìm gặp ở đâu gương mặt đích thực của phân tâm học, nếu không phải ở các nhà phân tâm học? Nhưng trong những số người này cũng như trong số các tín đồ Cơ đốc giáo và những người macxit, không phải không có những người “dị giáo”; và hơn một nhà phân tâm học đã tuyên bố “kẻ thù tồi tệ nhất của phân tâm học, chính là các nhà phân tâm học”.

Nhiều sự hiểu lầm không được thanh toán, mặc dù đã có một sự xác định kinh viện, thường là phô trương. Như Sartre và Merleau-Ponty đã lưu ý, mệnh đề “bản năng giới tính song song tồn tại với cuộc sống” có thể hiểu theo hai cách hoàn toàn khác nhau; người ta có thể muốn nói rằng mọi bước thăng trầm của mọi sinh vật đều mang ý nghĩa sinh tồn: giữa hai cách khẳng định ấy, có thể có một sự dung hoà; nhưng thông thường, người ta chỉ bằng lòng trượt từ cách khẳng định này sang cách khẳng định kia. Vả lại, hễ phân biệt “giới tính” (“sexuel”) và “tính dục” (“génital”), là khái niệm giới tính trở nên mơ hồ. Có người cho rằng “Đối với Freud[13] “giới tính”, chính là khả năng tự thân phát động “tính dục”. Nhưng không có gì không rõ ràng hơn khái niệm “khả năng”, nghĩa là khái niệm “có thể”: chỉ có hiện thực mới là bằng chứng không thể chối cãi được của “cái có thể”. Không phải là nhà triết học, Freud từ chối không biện minh hệ thống của ông một cách triết học; các môn đệ cho rằng qua đó, ông lảng tránh mọi sự công kích thuộc địa hạt siêu hình học. Tuy nhiên, phía sau tất cả những lời khẳng định của ông là những định đề siêu hình học: sử dụng ngôn ngữ của ông, tức là chấp nhận một nền triết học. Chính bản thân những sự lẫn lộn này đòi hỏi phải phê bình, vì chúng làm cho công việc phê bình khó khăn.

Freud không quan tâm nhiều đến số phận phụ nữ; rõ ràng là ông sao chép bức tranh mô tả phụ nữ theo bản mô tả số phận đàn ông mà ông chỉ thay đổi một vài nét. Ông công nhận bản năng giới tính của đàn bà cũng tiến hoá như của đàn ông; nhưng không nghiên cứu bản năng ấy trong tự thân nó. Ông viết: “Dục năng (libido) mang bản chất nam tính một cách thường xuyên và đều đặn, dù nó xuất hiện ở đàn ông hay đàn bà”. Ông không đặt vấn đề dục năng của phụ nữ trong tính độc đáo riêng của nó: theo ông, nó chỉ là một hiện tượng chệch hướng” (déviation) của dục năng của loài người nói chung, và lúc đầu, dục năng này phát triển giống nhau ở cả nam và nữ. Freud đưa ra ánh sáng một sự kiện mà trước đó người ta chưa nhận biết toàn bộ tầm quan trọng: hứng dục (érotisme) nam vĩnh viễn tập trung vào dương vật (pénis); trong lúc ở phụ nữ, có hai hệ thống hứng dục riêng biệt: một hệ thống âm vật (système clitoridien) phát triển trong thời kỳ trẻ con, và một hệ thống âm đạo (système vaginal) chỉ này nở sau tuổi dậy thì. Khi con trai đạt tới giai đoạn sinh dục, thì quá trình tiến hoá đã hoàn mãn; từ thái độ tự hứng dục (autoérotique) trong đó khoái cảm hướng và tính chủ quan của nó, nó phải chuyển qua thái độ ngoại hứng dục (hétéroérotique) gắn liền khoái cảm vào một khách thể, bình thường là người phụ nữ. Quá trình hứng dục ở phụ nữ thì phức tạp hơn nhiều, vì từ khoái cảm âm vật, chuyển sang khoái cảm âm đạo. Đối với đàn ông, chỉ có một giai đoạn sinh dục, còn đối với đàn bà thì có hai; họ có nhiều nguy cơ không đi được tới cùng quá trình tiến hoá tình dục của mình, và vẫn ở thời kỳ trẻ con, và do vậy dễ bị rối loạn thần kinh.