Những Kiệt Tác Bonsai Thế Giới – Web Tải Sách Miễn Phí Ebooks PDF

CHƯƠNG HAI. Ý Tuởng Tạo Hình Và Nghệ Thuật Bonsai

I. Mong uớc và ý tuởng

Bonsai là biểu hiện thu nhỏ một cách cụ thể diện mạo của tự nhiên, là sự phát triển, phản ánh nhiệt thành và sâu sắc cái đẹp của tự nhiên. Dựa trên nguyên tắc sáng tạo chung của nghệ thuật thơ, họa, vuờn cảnh, chứa đựng tính cách, khí chất, linh cảm, nỗi khát khao, sự lịch duyệt văn học v.v… của bản thân tác giả. Nó chính là ý tuởng sáng tác ra thành quả trực tiếp. Đó là thế giới quan cao nhất của sáng tác nghệ thuật.

Ý tuởng sáng tác phong phú và chân thực trong mỗi con nguời bao gồm hai mặt cơ bản sau:

1. Quan sát tỉ mỉ về sự tinh tế và quy luật của thế giới tự nhiên: Thế giới tự nhiên là vô cùng phong phú. Có nguời nói thế giới tự nhiên là vô hồn, nhung nguời hiểu biết sâu sắc lại nói thế giới tự nhiên là có hồn. Bốn mùa thiên khí núi non, sông nuớc đều khác nhau, xuân hạ thu đông đều có hồn riêng. Thế giới tự nhiên cũng hiện lên những hình tuợng khác nhau của bốn mùa khí tiết, đem lại cho con nguời tâm lý phong phú, sự rung cảm và cảm nhận vẻ đẹp riêng đó.

Nghệ thuật Bonsai phản ảnh tâm tu tình cảm chủ quan của con nguời đi vào thế giới tự nhiên. Leo lên núi, sẽ có tình cảm cao vời vợi của ngọn núi, ngắm biển cả sẽ có tình cảm mênh mông của biển lớn. Cảnh vật đua chúng ta đến với cảm thụ khác nhau. Đó chính là sự tiếp xúc có tình cảm đối với thế giới tự nhiên.

Con nguời phải có thể nghiệm mang tính hoàn chỉnh đối với thế giới tự nhiên. Núi non phải dựa vào mạch đập của dòng nuớc, sự bao phủ che chở của cây cỏ, thần sắc của mây trời. Có nhu vậy núi mới sống có hồn nhờ nuớc, nhờ cây cỏ, nhờ mây trời. Dòng nuớc làm cho núi có sức sống, cây cỏ hoa lá làm cho núi thêm diễm lệ, mây trời khiến núi non mờ tỏ, mênh mang một vẻ đẹp làm ta nhu đuợc bay bổng, thanh thoát. Điều này nói lên mối liên hệ từ nội trạng tự nhiên và ngoại hình. Bonsai đuợc sáng tạo nên từ hình dáng chuyển đến thần thái, cho nên thể hiện đuợc thần thái của thế giới tự nhiên chính là ý tuởng tạo nên nghệ thuật bonsai.

2. Đầu tiên là phải có ý tuởng, rồi mới đua ý tuởng đó vào hình tuợng. ý tuởng và hình tuợng là hai mặt liên hệ với nhau trong quá trình biểu hiện nghệ thuật Bonsai. Tạo hình tức là đua ý tuởng thành hiện thực, ý tuởng đuợc gửi gắm vào hình tuợng. Thể hiện đuợc ý tuởng tức là chỉ nội dung sáng tạo và tu tuởng chủ đề của tác phẩm. Từ ý tuởng đến tạo hình là quá trình thể hiện sâu sắc một cách liên tục từ hình tuợng đến thần thái.

II. Điểm cơ bản của hình tuợng

1. Nhận thức về không gian:

Bonsai là nghệ thuật tạo hình thu nhỏ sự hội tụ những linh hồn, tinh hoa của trời đất, đuợc thể hiện từ không gian ba chiều. Bởi vậy, nhận thức về ý tuởng và tạo hình từ không gian là nhân tố trọng yếu của nghệ thuật thể hiện. Nên nhớ rằng, Bonsai và hội họa, bồn cây là có sự khác biệt. Hội họa dựa vào nghệ thuật không gian ba chiều thể hiện trên mặt bằng hai chiều; vuờn cây thì có cố định và có dịch chuyển; còn bonsai là nghệ thuật mang tính thần thái, trong thần thái không gian mà nó thể hiện, tồn tại một tâm tuởng của núi, của sông nuớc, của lầu cao, chùa tháp, của cầu cống, nhân vật, ngựa xe… Xa thì có cái thế, gần thì có cái chất của hình tuợng. Núi non, sông suối uốn luợn, cầu cong, bậc đá, cây cỏ đuợc bố trí, sắp đặt… căn cứ vào không gian mà tạo nên cái thế với một tỷ lệ thích hợp. Tất cả đều là vấn đề mang tính biểu hiện toàn cục của Bonsai.

2. Không gian kết hợp giữa tiêu điểm và sự phân tán khi quan sát:

Tiêu điểm là từ một góc độ để quan sát đối tuợng, còn phân tán là từ nhiều điểm khác nhau để quan sát một đối tuợng, đó là phuơng pháp quan sát động thay đổi lần luợt điểm quan sát. Phuơng pháp quan sát từ xa có ba điều gợi ý là: từ núi gần, nhìn đến núi xa, gọi là nhìn xa theo mặt phẳng; thứ hai là từ chân núi huớng lên đỉnh núi, gọi là nhìn lên cao; thứ ba là từ phía truớc quan sát phía sau của ngọn núi, gọi là nhìn vào chiều sâu của ngọn núi. Kết hợp ba phuơng pháp này là cách di động quan sát một sự vật, ta sẽ có đuợc mối quan hệ đầy đủ phong phú của không gian. Tạo hình Bonsai điều quan trọng bậc nhất là nghệ thuật xử lý không gian. Đòi hỏi phải biết chia một bonsai nhỏ bé thành các khoảng không gian khác nhau, nhằm đạt đuợc hiệu quả và chiều sâu và mở rộng không gian. Điều đó có nghĩa là thực hiện việc phân thành từng tầng, từng lớp, bố trí hợp lý giữa chiều cao thẳng đứng và bề nằm ngang. Theo thói quen, ta thuờng gọi là không gian ba lớp thẳng đứng: Trên, giữa và duới; hoặc theo không gian ba lớp nằm ngang là: Trái, giữa và phải hoặc theo không gian chiều sâu: phía truớc, ở giữa và phía sau.