10 Vạn Câu Hỏi Vì Sao Cơ Thể Người – Web Tải Sách Miễn Phí Ebooks PDF

Giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách 10 Vạn Câu Hỏi Vì Sao Cơ Thể Người của tác giả Nguyễn Văn Mậu

2. Khai thác bán cầu não phải có lợi gì?

Vỏ não của người là bộ phận cao cấp nhất của hệ thống thần kinh trong cơ thể. Nó từng trải qua quá trình diễn biến hàng trăm năm, hàng vạn năm, từng nhảy vọt từ lượng biến thành chất. Vỏ đại não người được chia thành nhiều khu vực khác nhau, mỗi khu vực có một chức năng nhất định. Theo kết quả nghiên cứu của khoa học hiện đại, bán cầu đại não trái thường phát triển tốt hơn bán cầu đại não phải. Điều đó có thể liên quan tới việc đa số người hay thuận tay phải. Vì trung khu chỉ huy sự vận động của các chi bên phải là bán cầu não trái. Do đó, muốn khai thác được nhiều hơn tiềm lực của cả hai bán cầu não, chúng ta phải coi trọng việc khai thác chức năng của bán cầu não phải.

Trong cuộc sống, đa số mọi người có thói quen dùng tay phải để viết, cầm đũa hoặc làm việc. Khi bố mẹ thấy con mình có xu hướng hay dùng tay trái để viết chữ, cầm đũa hoặc làm việc thì thường gọi là “tay chiêu” và tìm cách uốn nắn. Thực ra, điều đó hoàn toàn không cần thiết. Vì bán cầu não trái có vai trò chính chỉ huy các mặt: nói, viết, tính toán, tư duy và phán đoán; còn bán cầu não phải chỉ đạo về các mặt như: kĩ năng khéo léo, mĩ thuật, âm nhạc, tình cảm, lòng say mê và óc thẩm mĩ, v.v… Đối với những người thuận tay phải, rất nhiều thông tin liên tiếp đưa đến bán cầu não trái, thúc đẩy và tăng cường sự phát triển chức năng của nó. Cho nên người ta thường gọi bán cầu não trái là “bán cầu ưu thế”. Còn bán cầu não phải ít nhận được thông tin hơn thì gọi là “bán cầu yếu thế”. Ngược lại, những người thuận tay trái thì chức năng của bán cầu não phải sẽ phát triển mạnh hơn. Đương nhiên, lượng thông tin mà não người tiếp thu được không phải toàn bộ do tay trái hoặc tay phải tạo ra mà đa số thông tin là nhờ các cơ quan cảm thụ khác truyền đến.

Để phát huy và tận dụng đầy đủ tiềm năng của não, ta nên tranh thủ giáo dục cho con từ tuổi còn thơ. Đồng thời với bồi dưỡng cho các em về năng lực tư duy logic, càng phải coi trọng bồi dưỡng sự phát triển kĩ năng cho chúng. Cần để cho con tham gia nhiều dạng hoạt động, nhất là thực hiện những động tác tinh tế bằng tay, chân để huấn luyện các em sử dụng hai tay một cách linh hoạt. Đối với những em bé thuận tay phải càng phải chú ý rèn luyện cả tay trái để kích thích làm hưng phấn chức năng bán cầu não phải, khiến cho trí lực của con được phát triển toàn diện.

Từ khoá: Bán cầu não phải; Bán cầu não ưu thế; Tay chiêu.

3. Các khu vực của đại não được phân công như thế nào?

Các khu vực khác nhau của đại não đều có chức năng riêng, có khu thị giác, khu thính giác, khu tiếng nói, khu tư duy, v.v… Sự làm việc hài hoà giữa các khu này sẽ điều khiển toàn bộ cuộc sống của chúng ta.

Quá trình tìm hiểu chức năng các khu đại não, ban đầu nhờ vào việc nghiên cứu một số bệnh đặc biệt mà biết được. Việc phát hiện khu tiếng nói trong đại não là ví dụ tiêu biểu nhất. Năm 1861, nhà giải phẫu thần kinh Pháp, Pon Broca, chẩn đoán và điều trị cho một bệnh nhân câm. Bệnh nhân này nghe thì hiểu được, cơ quan phát âm không có bệnh gì, nhưng ngoài âm “tan” ra không thể nói được một âm nào khác. Sáu ngày sau bệnh nhân bị chết. Kết quả giải phẫu não chứng tỏ phần não bên trái trán bị tổn thương nghiêm trọng. Nghiên cứu tiếp 8 bệnh nhân tương tự, Broca đều nhận được kết quả tương tự. Khu vực này về sau được gọi là “nếp nhăn Broca”. Mấy năm sau, một bác sĩ người áo tên là Venik đã phát hiện một dạng trở ngại về tiếng nói khác. Bệnh nhân này có thể phát âm rõ ràng các từ đơn, khi nói ngữ pháp không sai, nhưng giọng nói lại bị ngọng, không ai nghe rõ được. Loại bệnh này do vị trí ở trán của đại não (khu Venik) bị tổn thương. Hai khu vực này là khu vực chính của tiếng nói.

Việc tìm hiểu về chức năng vùng trán của đại não là một sự kiện bất ngờ tương tự. Giữa thế kỉ XIX, khi nước Mĩ xây dựng đường sắt với quy mô lớn, ở Forment miền Đông Bắc Mĩ, có một công nhân đường sắt tên là Keyci. Bẩm sinh anh ta hiền lành, vui tính và hay giúp đỡ người khác. Một hôm khi dùng thanh sắt để tra thuốc nổ, không may một đốm lửa bất ngờ rơi vào làm thuốc nổ tung. Lúc đó đầu Keyci đang hơi nghiêng, tiếng nổ hất thanh sắt thúc lên bên trái trán, hướng sang bên trái đầu, làm cho xương sọ phía trước bị thương nghiêm trọng. Keyci hôn mê. Điều làm cho người ta ngạc nhiên là sau khi tỉnh dậy, anh ta vẫn không mất cảm giác và vận động bình thường. Nhưng dần dần tính cách anh ta thay đổi rất rõ. Keyci trở thành người ngạo mạn, ngang tàng, cô độc, không quan tâm đến ai, hành vi rất quái dị. Bệnh tình đó gợi cho các nhà khoa học một giả định: phần não vùng trán có liên quan mật thiết với tính cách và năng lực tư duy của con người.

Việc nghiên cứu về chức năng khu hải mã (một khu vực trong não có hình giống hải mã) có liên quan với trí nhớ được phát hiện muộn hơn nhiều, nhưng cũng là một sự tình cờ kì diệu giống như những phát hiện ở trên. Giữa thế kỉ XX, các bác sĩ thường dùng phương pháp cắt bỏ khu hải mã và khu não lân cận để chữa chứng động kinh. Năm 1953, bác sĩ Monthơliơ, người Canađa làm phẫu thuật này có một bệnh nhân 27 tuổi, quả nhiên chữa được bệnh động kinh, nhưng đồng thời lại gây nên một hậu quả nặng nề khác. Đó là tuy bệnh nhân vẫn giữ được trí nhớ như trước khi phẫu thuật, nhưng anh ta chỉ nhớ được một thời gian rất ngắn. Ví dụ khi nói chuyện với người khác, sau đó anh ta liền quên ngay, không thể nhớ nổi đã nói chuyện với ai, thậm chí anh ta không biết được mình đang ở đâu, vì sao lại ở đây. Anh ta hầu như mất hoàn toàn khái niệm về thời gian, thậm chí không biết rõ mình bao nhiêu tuổi. Vì vậy, anh ta chỉ có thể làm một số động tác đơn giản, tức thời và không làm được việc gì khác nữa. Tình hình đó kéo dài 28 năm (đến năm 1981) vẫn không có gì thay đổi. Rõ ràng trí nhớ của con người có liên quan mật thiết với khu hải mã..