Đánh bay nỗi lo AI với “Khôn ngoan hơn thuật toán”

Tác giả: Quang Huy Chuyên mục: Tin tức Ngày đăng: 19/09/2024

Là quyển sách nghiên cứu sâu sắc từng lĩnh vực thuật toán – “linh hồn” của AI được ứng dụng, cách vận hành cũng như những điểm mù cần khắc phục.

Thì ra AI giống con người ở một điểm: Không AI hoàn hảo.

Tác giả viết quyển sách rất tâm đắc và “nặng ký” này với thông điệp KHẨN CẤP:

“…lời kêu gọi thống thiết nhằm giữ lấy di sản tự do cá nhân và dân chủ mà mất bao công sức chúng ta mới có được.”

Tại sao chúng ta sợ AI thay thế toàn bộ công việc của ta?
Tại sao chúng ta e ngại sự phát triển vượt trội đến mức “không gì cản được” của AI?
Tại sao chúng ta lại nghĩ tương lai đầy rủi ro về vấn đề sống còn nếu AI thành công thống trị loài người và tệ hơn, ta phải phục tùng chúng?

Thay vì lo sợ một cách thiếu hiểu biết về AI, tác giả khuyến khích độc giả nên tỉnh táo xem xét rõ những kết quả lẫn hậu quả mà AI gây ra – cụ thể là thuật toán đứng sau chi phối là gì, nguyên lý hoạt động của nó và quan trọng nhất:

Đâu là điểm mù công nghệ mà mọi người thường nói đùa là sự vô tri (ví dụ chat GPT?).

—

Một trong những điểm mắc kẹt đáng lưu ý của thuật toán chính là nó chỉ vận hành tốt trong điều kiện ổn định: lý thuyết tốt, dữ liệu đáng tin cậy và bối cảnh ổn định. Nếu có bất cứ điều gì không dự đoán được xảy ra, thuật toán lập tức xuất hiện lỗ hỏng ngay!

Đó là lý do tại sao ta cần hiểu đường đi nước bước của thuật toán, thay vì tôn vinh và thổi phồng sự vượt trội ưu việt của nó.

Chẳng hạn như thuật toán của một số nền tảng mạng xã hội đẩy ta vào con đường “nghiện” – 24/24 cầm điện thoại không rời, đến giấc ngủ cũng bị làm phiền bởi ánh sáng xanh (vốn chẳng tốt lành cho thị giác).

“Không phải mạng xã hội làm cho một số người trong chúng ta bị nghiện; chính mô hình kinh doanh dựa trên quảng cáo cá nhân hoá mới gây nghiện.”

Vậy điều cần làm không phải là dừng dùng mạng xã hội hay lên án sự tiêu cực do những nền tảng giải trí này gây nên, mà ta phải làm chủ tâm trí của mình và tìm hiểu xem:

những nền tảng này hoạt động theo cách nào,
điều gì khiến ta bị “thao túng” đến mức bán thời gian ngủ nghỉ và năng lượng sống cho chúng quá mức như vậy?

—

Thời đại số lên ngôi, công nghệ hay thuật toán có thể thông minh hơn nhưng chúng chỉ là những cỗ máy vô tri và đầy sai lệch. Điều tác giả luôn nhấn mạnh xuyên suốt 2 nội dung lớn: Mối quan hệ con người & trí thông minh nhân tạo và Rủi ro cao là:

“Để gặt hái nhiều lợi ích của công nghệ, chúng ta cần hiểu biết sâu sắc và dũng cảm giữ mình KHÔN NGOAN trong thế giới thông minh. Nếu nhà ở, nhà máy, và thành phố đều trở nên thông minh thì tại sao con người lại không?”

Trong “Khôn ngoan hơn thuật toán”, tác giả dẫn chứng mạnh mẽ rất nhiều lĩnh vực có thuật toán can thiệp và những hậu quả khủng khiếp mà chúng để lại…chỉ vì sự nhầm lẫn vô tri – nhưng đối với con người, những lỗi lầm này không bao giờ xảy ra.

Vì chúng ta luôn có ý niệm lẽ thường, có trực giác nhạy bén và kinh nghiệm thực tiễn để ứng phó với những biến chuyển khôn lường – thứ mà thuật toán bất lực vì nó chỉ hoạt động tốt trong bối cảnh ổn định.

Hy vọng quyển sách sẽ đánh thức “cơn mê AI siêu việt” trong mỗi người chúng ta, để ta cảnh giác hơn, tỉnh táo hơn và lấy lại quyền làm chủ cuộc sống mình mong muốn.

“Chúng ta cần nhìn công nghệ số với ánh mắt ngưỡng mộ tỉnh táo, chứ không phải sợ hãi bất an. Để biến thế giới số thành thế giới chúng ta muốn sống.”

Cre: Đào Thư (Jen Jui Jẻ)

Post Views: 80

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Taiebooks

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Taiebooks mở chuyên mục “Review cuốn sách tôi đọc”, là nơi để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: ebooks@taiebooks.com, Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng!