Bản Án Chế Độ Thực Dân Pháp – Đọc sách online ebook pdf

Trước năm 1914, người dân bản xứ chỉ được coi như những tên da đen bẩn thỉu, những “Annamít” thấp hèn, chỉ biết kéo xe tay và chịu đòn từ các quan cai trị. Thế nhưng, khi cuộc chiến tranh vui tươi bùng nổ, họ bất ngờ trở thành những “con yêu”, những người “bạn hiền” của các quan cai trị, từ các quan toàn quyền lớn cho đến những quan nhỏ bé.

Đột ngột, họ được phong cho danh hiệu “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do”, nhưng phải trả giá rất đắt cho vinh dự này. Để bảo vệ cho cái công lý và tự do mà chính họ không được hưởng, họ đã phải rời xa vợ con, bỏ lại mảnh ruộng hoặc đàn cừu của mình, vượt đại dương, và phơi thây trên các bãi chiến trường châu Âu.

Trong hành trình vượt biển, nhiều người đã được mời chứng kiến những trò biểu diễn khoa học, và cuối cùng xuống tận đáy biển để “bảo vệ tổ quốc” của các loài thuỷ quái. Một số khác đã bỏ xác tại những miền hoang vu thơ mộng vùng Bancăng, khi chết còn tự hỏi liệu nước mẹ có muốn chiếm ngôi nguyên phi trong cung cấm vua Thổ, vì sao lại đem họ đi nướng ở những miền xa xôi như vậy.

Nhiều người đã anh dũng hy sinh trên bờ sông Mácnơ hoặc trong bãi lầy miền Sămpanhơ, để máu mình tưới lên vòng nguyệt quế của các cấp chỉ huy và lấy xương mình làm gậy cho các ngài thống chế.

Cuối cùng, ở hậu phương, những người làm việc kiệt sức trong các xưởng thuốc súng, tuy không hít phải hơi ngạt của bọn “bôsơ”, nhưng cũng nhiễm phải luồng khí độc đỏ ối của người Pháp. Kết cục, 700.000 người bản xứ đã đặt chân lên đất Pháp; trong số đó, 80.000 người không bao giờ còn nhìn thấy mặt trời quê hương mình nữa.