Bán khống – Đọc sách online ebook pdf

Bán khống – Thảm họa kinh tế đậm chất tài chính nhất trong lịch sử phố Wall – cuốn sách kinh điển về quản trị đưa ra cái nhìn sâu sắc về vị thế của những ông lớn và những gã đầu cơ trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Khi tin tức vế sự sụp đổ của thị trường chứng khoán Mỹ vào cuối năm 2008 được công bố, nó đã gây ra một cú sốc lớn đối với nền kinh tế Mỹ cũng như nhiều người dân, nhưng với những nhà hoạch định chính sách cũng như các chuyên gia phân tích tài chính, đó đã không còn là tin mới. Sự khủng hoảng thực sự đã diễn ra thầm lặng từ năm trước đó trong các thị trường ngách, nơi mặt trời không chiếu đến, nơi Ủy ban Chứng khoán & Hối đoái Mỹ không dám, hay không buồn rờ tới. Đó là các thị trường phát sinh từ bất động sản, trái phiếu, nơi các gã lập dị chế ra những loại cổ phiếu bền vững, kiếm lời từ sự khốn khổ của các tầng lớp dưới và trung bình của Mỹ, những người không trả nổi những khoản nợ của họ. Những kẻ đủ thông minh để hiểu chuyện gì đang xảy ra thì tê liệt trong hy vọng hoặc nỗi sợ hãi, và dù là trường hợp nào thì họ cũng đã không nói ra sự thật.

Đối với tôi, việc một ngân hàng đầu tư trên Phố Wall sẵn sàng trả tôi hàng trăm nghìn đô-la để tôi tư vấn đầu tư cho những người trưởng thành vẫn luôn là một bí ẩn. Tôi mới chỉ 24 tuổi, không có kinh nghiệm, mà cũng chẳng đặc biệt hứng thú với việc dự đoán cổ phiếu nào, trái phiếu nào sẽ tăng hay giảm. Chức năng chính của Phố Wall là phân bổ vốn: quyết định ai sẽ nhận được chúng, ai không. Hãy tin tôi khi tôi nói với bạn rằng tôi chẳng biết gì cả. Tôi chưa từng học về kế toán, chưa từng điều hành doanh nghiệp và thậm chí chưa từng quản lý tiền tiết kiệm của riêng mình. Tôi nhảy vào một công việc ở Salomon Brothers vào năm 1985, và nhảy ra, giàu hơn, vào năm 1988, và dù cho tôi đã viết hẳn một quyển sách về trải nghiệm này, tất cả mọi thứ đối với tôi vẫn hết sức phi lý – đây là một lý do tại sao tôi lại dễ dàng tránh xa đồng tiền đến như vậy. Tôi biết điều đó sẽ không kéo dài lâu. Sớm hay muộn, người ta cũng sẽ phát hiện ra tôi cùng với rất nhiều những kẻ na ná tôi là lũ người lừa đảo. Sớm hay muộn, một cuộc Đại thanh toán cũng sẽ đến, khi Phố Wall bừng tỉnh và hàng trăm, nếu không muốn nói là hàng nghìn người trẻ như tôi, những kẻ không có quyền đặt cược lớn bằng tiền của người khác hay thuyết phục người khác đặt cược như vậy, sẽ bị trục xuất khỏi giới tài chính.

Khi tôi ngồi viết về những gì tôi đã trải qua – hay chính là cuốn Liar’s Poker – tôi viết với tinh thần của một thanh niên nghĩ rằng mình đã rời đi đúng lúc đang trúng mánh. Tôi chỉ viết nguệch ngoạc một thông điệp và bỏ nó vào trong chai để dành cho những ai sẽ phải trải qua những phần này trong tương lai rất xa. Nếu không có người trong cuộc nào ghi lại tất cả những điều này, tôi đoán chừng, trong tương lai, sẽ chẳng ai tin chúng đã từng xảy ra.

Tính đến thời điểm đó, mọi thứ được viết về Phố Wall đều liên quan đến thị trường cổ phiếu. Ngay từ đầu, thị trường cổ phiếu đã là nơi sinh sống của phần lớn Phố Wall. Nhưng cuốn sách của tôi chủ yếu viết về thị trường trái phiếu, bởi Phố Wall hiện đang kiếm được rất nhiều tiền nhờ việc đóng gói, rao bán và tráo đổi những khoản nợ ngày càng lớn của nước Mỹ. Tôi cho rằng, điều này cũng không kéo dài lâu. Tôi nghĩ, mình đang viết về giai đoạn những năm 1980 ở Mỹ, khi một cường quốc mất đi lý trí tài chính của nó. Tôi hy vọng các độc giả tương lai sẽ cảm thấy kinh hoàng khi biết rằng vào năm 1986, CEO của Salomon Brothers, John Gutfreund, đã được trả 3,1 triệu đô-la “nhờ” điều hành doanh nghiệp lao dốc. Tôi hy vọng họ sẽ há hốc mồm kinh ngạc khi đọc câu chuyện về Howie Rubin, một nhân viên giao dịch trái phiếu thế chấp, của Salomon, người đã chuyển đến Merrill Lynch và nhanh chóng để mất 250 triệu đô-la. Tôi hy vọng họ sẽ bị sốc khi biết rằng ở Phố Wall trước đây, các CEO chỉ biết rất mơ hồ về những rủi ro phức tạp mà các nhân viên giao dịch trái phiếu của họ đang chấp nhận.

Tôi chưa từng mảy may nghi ngờ rằng tình hình tài chính những năm 1980 sẽ kéo dài hơn 2 thập kỷ, hay rằng sự khác biệt về mức độ giữa Phố Wall và đời sống kinh tế thường nhật sẽ được đẩy lên thành sự khác biệt về tính chất. Rằng một nhân viên giao dịch trái phiếu có thể được trả 47 triệu đô-la/năm mà vẫn cảm thấy như đang bị lừa. Rằng thị trường trái phiếu thế chấp, thứ ra đời trên sàn giao dịch Salomon Brothers, vốn được coi là một ý tưởng tuyệt vời vào thời điểm đó, lại dẫn đến thảm họa kinh tế đậm chất tài chính nhất trong lịch sử. Rằng chính xác 20 năm sau khi Howie Rubin trở thành cái tên tai tiếng quen thuộc “nhờ” khoản thua lỗ 250 triệu đô-la, một nhân viên giao dịch trái phiếu thế chấp khác cũng tên là Howie, ở Morgan Stanley, đã lỗ 9 tỉ đô-la chỉ trong một giao dịch, mà vẫn không ai biết đến ngoài một nhóm nhỏ những người bên trong Morgan Stanley từng nghe về những gì anh ta đã làm hoặc lý do anh ta lại làm vậy.

Khi ngồi viết cuốn sách đầu tiên, tôi không có ước mong gì lớn mà chỉ đơn thuần muốn kể lại những gì tôi cho là một câu chuyện đáng kinh ngạc. Nếu bạn chuốc cho tôi vài ly và sau đó hỏi tôi rằng cuốn sách này sẽ có ảnh hưởng gì trên thế giới, tôi có thể đã trả lời đại loại như, “Tôi hy vọng rằng các sinh viên đại học đang cố gắng tìm hướng đi cho mình sẽ đọc cuốn sách và hiểu được rằng thật ngớ ngẩn khi từ bỏ niềm đam mê hoặc thậm chí chỉ là những sở thích mờ nhạt của họ để trở thành nhà tài chính.” Tôi hy vọng rằng một vài đứa trẻ sáng dạ ở Đại học Bang Ohio mà thực sự muốn trở thành nhà hải dương học sẽ đọc cuốn sách của tôi, phớt lờ lời đề nghị của Goldman Sachs, và giương buồm ra khơi.

Tuy nhiên, không hiểu thế nào mà thông điệp này hầu như biến mất. 6 tháng sau khi Liar’s Poker được xuất bản, tôi nhận được rất nhiều thư từ sinh viên Đại học Bang Ohio. Chúng muốn biết liệu tôi còn bất cứ bí mật nào khác muốn chia sẻ về Phố Wall hay không. Chúng đã đọc cuốn sách của tôi và coi nó như một cuốn cẩm nang hướng dẫn.