Chân Dung Một Quản Đốc – Web Tải Sách Miễn Phí Ebooks PDF

Giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách Chân Dung Một Quản Đốc của tác giả Nguyễn Hiểu Trường

Hơi nóng hắt hừng hực. Xưởng lọt trụm giữa bốn bề nhà cao tầng, không có lấy một làn gió nhẹ. Ánh hàn chợt lóe, chợt tắt, bễ rèn phun ngọn lửa đỏ ối nhấp nhô, từng thanh sắt lóa vàng nhả hoa lấm tấm. Hàng dài xe, chiếc bẹp dí như người sứt mũi, chiếc trơ xương sườn, chiếc bị gỡ đèn trông giống đôi mắt hoắm của một đầu lâu. Bình gió đá, ê-tô, de, dây điện, xát-xi, nệm xe… ngổn ngang. Những bộ quần áo và cả những gương mặt bê bết dầu mỡ. Tiễng búa chan chát, tiếng gõ, nhất là tiễng gầm rú khi the thé, khi hổn hển của bao nhiêu động cơ ô-tô – chúng rống y hệt con bệnh chịu đựng một ca mổ đau thấu tim gan.

Mái tôn sẫm dồn cơn nóng gay gắt xuống xưỏng, na ná bình súp-de nén chặt.

Cả trăm thợ, người trần trùng trục, người áo phanh, ngực, mồ hôi mẹ mồ hôi con thi nhau xối xả, chiếc khăn lông của mỗi người ướt tựa nhúng nước.

Cái gì cũng oi bức: không khí, màu sắc, tiếng động, sự lộn xộn…

Hai Cũ – áo ba lỗ; quần “bò” xắn móng lợn, giày bộ đội đã bẹt gót – đưa tôi đi thăm xưởng. Anh là Phó Giám đốc Công ty Sửa chữa Cơ khí Thành phố, trực tiếp quản đốc xưởng này.

Tôi với anh quen nhau hơn 30 năm. Mối quan hệ đó là câu chuyện dài mà hôm nay tôi kể lại, bắt đầu từ đoạn cuối. Tôi không muốn độc giả bị đột ngột. Nhân vật chính của câu chuyện là Hai Cũ và như các bạn biết đấy, anh còn sống. Cần nói trước rằng tôi và anh có cái “duyên”, nếu gọi rằng “ly kỳ” cũng không quá đáng.

Anh lớn hơn tôi năm tuổi – lẻ hai tháng với sáu ngày. Còn tính giờ, tôi sinh vào buổi sáng, anh lại sinh vào đêm. Có lẽ vì vậy, anh thường bảo tôi: Số của chú thấy mặt trời trước tôi. Tuy nhiên, Hai Cũ không thuộc hạng tin ở số. Vừa rồi, nhân ngày sinh của anh – năm thứ 55 – tôi đùa:

– Nam Tào lỡ nhậu, chắc tới vài xị đế, nên ghi lộn sổ. Đáng lẽ anh tuổi Dần, tôi tuổi Tỵ mới phải.

Anh cười hề hề – anh đã thay đổi rất nhiều, trừ giọng cười lúc nào cũng “cha chú”:

– Tao mà đầu thai tuổi con cọp thì cũng phải thiến thôi.

Chị Hai hứ anh:

– Có suôi có gia rồi mà ăn nói không nên nết!

Anh dẫn tôi len lỏi giữa xưởng. Tôi biết Hai Cũ muốn tôi mừng cho anh như chúng tôi từng chia xẻ “lúc lên voi khi xuống chó” suốt ngần ấy năm. Cơ ngơi xưởng còn nới rộng và tôi tin Hai Cũ sẽ “trụ” luôn tại đây, với cái công việc ra lịnh cho những chiếc xe – hễ còn gọi là xe – phải xốc dậy, lao tới. Hẳn anh nói với chúng: Hãy noi theo tao!

Việc chọn nghề của Hai Cũ vào lúc tuổi anh đã xế chiều nó giản dị như cách anh trở nên một người thợ máy giỏi.

Dù sao, Hai Cũ cũng phải đứng trước một chọn lựa. Là một sĩ quan – anh ở trong quân đội hơn 30 năm – anh tự thấy khả năng phục vụ của anh tốt nhất hiện nay là làm cái gì đó hạp với sở trường. Sĩ quan quân đội trong thời kỳ mới đòi hỏi nhiều điều kiện – anh tự thấy mình đã già và khó lòng học hỏi các kiến thức hiện đại. Chính anh ký đơn xin xuất ngũ – sau khi chấm dứt chức vụ Chủ tịch Ủy ban quân quản Thạnh Mỹ Tây – ký đơn với bao nhiêu bùi ngùi, song quả quyết:

– Tôi ghét chàng ràng cản mặt lớp sau… – Anh bảo tôi và Út Giảng như vậy.

Bây giờ, anh nên công tác ở ngành nào ?

Út Giảng và tôi mỗi người một ý. Út Giảng muốn anh về ngành cao-su hoặc lâm nghiệp là thứ anh quen thuộc. Tôi gợi ý anh sang Cục đường biển – ở đó, cái vốn chở vũ khí trong đánh Mỹ của anh chắc xài được. Cả hai chúng tôi đều mong anh chọn một nghề mà anh thành thạo hoặc dễ thành thạo, bởi ngại anh gặp bỡ ngỡ.

Nhưng anh chọn ngành sửa chữa xe hơi. Sở dĩ như vậy một phần do đồng chí Bí thư Thành ủy. Đồng chí Bí thư Thành ủy vốn quen biết Hai Cũ; cho nên nghe Hai Cũ được xuất ngũ, đồng chí mời một bữa cơm vui. Trong câu chuyện thù tạc đó, đồng chí mời Hai Cũ:

– Tôi biết anh không phải là cán bộ kỹ thuật, chẳng qua học lóm và quen tay, song nói cho chín chắn: anh biết nghề. Anh biết nghề đủ giúp anh tổ chức ngành cơ khí, trước hết, ngành cơ khí sửa chữa xe hơi. Người giỏi kỹ thuật ở thành phố ta không thiếu, thiếu là cán bộ tổ chức biết nghề. Ở “Mũi Ken-nơ-đi” (1) , xưởng xe hơi của Hai Cũ đàng hoàng quá mà!

Hai Cũ chịu. Nhưng anh từ chối một cương vị cao hơn mà đòi trực tiếp quản đốc một xưởng.

– Tôi nhượng bộ anh – Đồng chí bí thư vui vẻ – Tuy vậy, tôi giao ước với anh: một là anh đừng tự ái khi người ra lệnh cho anh thấp cấp hơn anh. Anh nhớ cho: làm việc với một thượng tá không phải dễ làng đối với các đồng chí ở Sở Công nghiệp. Hai là, anh nên có chân trong ban phụ trách toàn công ty vì anh cần nhìn rộng hơn một xưởng. Ba là, chúng tôi có thể giao anh một nhiệm vụ khác – cũng cơ khí, công nghiệp thôi – và tôi hy vọng anh không khư khư thủ cái xưởng của anh. Đó là chuyện sau này, còn bây giờ anh cứ yên tâm ở xưởng.

Hai Cũ không “mặn” điều thứ ba. Nhè mấy ông “bứng” lên phụ trách Sở hoặc cao hơn thì gay to.

Tuy vậy, anh định “tùy cơ ứng biến”, nên bằng lòng…

– Hồi chưa giải phóng, xưởng nầy chỉ làm có bấy nhiêu công chuyện… – Hai Cũ gõ vào tấm biển to tướng – trước kia treo ngoài cổng, nay nếp ở xó: Garage Động Lực – chuyên môn rửa, vô dầu mỡ xe hơi.

– Bây giờ, sau một năm, xưởng nhận trung tu các loại ô-tô… Chỉ thiếu phần mộc và cơ khí. Mà hễ Sở ký cho phép hôm trước, tôi khai trương liền hôm sau! Mọi việc đều đã sẵng. Chỉ chờ ngọn gió Đông. Tôi là Châu Do đời Tam quốc !

Anh nói văn vẻ, song giọng ấm ức. Đôi chân mày rậm rì nhíu, vạch thành chữ “nhất” ngang tàng. Đôi chân mày của Hai Cũ từng là đầu đề cho bao nhiêu chuyện vui lúc chúng tôi cùng chung đơn vị.

– Muốn “đâm đơn” vô ông Hai Cũ phải canh cặp chân mày của ổng. Nó giống rừng le, khi nhướng lên thì đường thông, mọi sự đều trót lọt. Khi nó xụ, đường nghẽn, chớ xông bừa mà bị le xỉa đổ máu đổ mủ !

Lính tráng kháo nhau như vậy. Mỗi lần chúng tôi hành quân qua đồng trống, nghe hơi máy bay đầm già, lính tráng còn kháo:

– Đếch sợ ! Chừng này chớ đông hơn vẫn thừa chỗ. Tất cả chui vào cặp chân mày ông Hai Cũ thì… đến Thiên Lý Nhỡn trong truyện Tây Du cũng như mù!

– Sở trở bộ chậm hơn rùa ! – Anh tiếp, vẫn cau có – Mấy cha cứ mài lủng đáy quần, nhổ râu cằm rồi tán: Làm ăn phải chuyên sâu.

Anh bỏ lửng câu nói, đến lắc vai một người thợ đang rồ máy xe:

– Ngộp xăng ! Chùi lược xăng… Tiếng máy giống người bị nấc cụt đó !

Người thợ gặt đầu, tốp máy. Cười nhe hàm răng trắng bóng. Hai Cũ hỏi tôi: biết ai không ?

Anh nói luôn: “Thiếu úy” Đường ! Tôi “à” thích thú, còn Đường ngượng ngập, cúi gầm xuống máy.

– Chuyên sâu ! – Anh hầm hừ, tiếp câu bỏ dở – Chuyên sâu nghĩa là xưởng tôi làm đồng, nguội, rèn, rồi kéo qua xưởng khác làm mộc, rồi lại kéo qua xưởng khác nữa làm cơ khí, rồi kéo ngược về xưởng tôi làm điện… Vòng vo cả tháng. Tôi hỏi: Tại sao không tận dụng lao động, thiết bị của một xưởng, vừa tiết kiệm công sức, vừa mau. Hoàn cảnh của ta, vậy mới là chuyên sâu. Một cha nội trả lời gọn hơ: Ông giỏi sao không làm Bộ trưởng ! Chú nghe có nực không ?