Cơ Thể Người – Du Hành Đến Mọi Bộ Phận Cơ Thể Của Chúng Ta – Web Tải Sách Miễn Phí Ebooks PDF

CHƯƠNG 2 Cái răng cái tóc là góc con người

“Cái đẹp nằm dưới lớp da, nhưng xấu xa tận trong xương tủy.”

DOROTHY PARKER

I.

Có thể có chút bất ngờ khi nghĩ về điều này, nhưng da là cơ quan lớn nhất của chúng ta, và có thể nói là cơ quan linh hoạt nhất. Nó bảo vệ các cơ quan bên trong và giữ những thứ gây hại ở bên ngoài. Nó chống đỡ các va chạm. Nó cho chúng ta cảm nhận thông qua xúc giác, mang lại cho chúng ta niềm vui, hơi ấm, cảm giác và gần như mọi thứ khác cho ta sự sống. Nó tạo ra melanin để che chắn chúng ta trước ánh sáng mặt trời. Nó tự sửa chữa khi chúng ta lạm dụng nó. Nó phô ra vẻ đẹp mà chúng ta được thừa hưởng. Nó chăm sóc chúng ta.

Tên chính thức của da là hệ thống biểu mô. Kích thước của nó là khoảng hai mét vuông, và tất cả điều đó nói với bạn rằng da sẽ nặng khoảng 4,5-6,8 kg, phụ thuộc rất nhiều vào việc tạo hóa ban cho bạn những gì, bạn cao bao nhiêu và bao nhiêu da để bọc lấy phần mông và bụng. Phần da mỏng nhất là trên mí mắt (chỉ dày một phần nghìn inch) và dày nhất ở gót chân và bàn chân của chúng ta. Không giống như tim hay thận, da không bao giờ bị lỗi. Nina Jablonski, giáo sư nhân loại học tại Đại học bang Pennsylvania, chuyên gia về biểu bì nhận định: “Da của chúng ta không thể tuột chỉ, và cũng không bao giờ đột ngột bục ra.”

Da bao gồm lớp hạ bì bên trong và lớp biểu bì bên ngoài. Lớp ngoài cùng của biểu bì, lớp sừng, được tạo thành hoàn toàn từ các tế bào chết. Thật ngạc nhiên khi nghĩ rằng tất cả những gì làm cho bạn đáng yêu thực ra đã chết. Nơi cơ thể chúng ta tiếp xúc với không khí hoàn toàn là tế bào chết. Các tế bào da bên ngoài được thay thế hàng tháng. Chúng ta thay da rất nhiều, gần như liên tục: khoảng 25.000 vảy mỗi phút, hơn một triệu mảnh mỗi giờ. Khi miết ngón tay lên mặt kệ bụi bặm, về cơ bản bạn đang quét đi những mảnh vụn của chính mình trong quá khứ. Và cứ thế, chúng ta lặng lẽ trở về với cát bụi.

Vảy da được gọi đúng là squamae (thực sự có nghĩa là vảy). Chúng ta để lại phía sau khoảng nửa cân vảy da mỗi năm. Nếu bạn đốt những thứ mà máy hút bụi gom được, thứ nổi bật nhất sẽ là mùi khét không lẫn đi đâu được của tóc cháy. Đó là vì da và tóc được cấu tạo chủ yếu từ cùng một thứ: keratin.

Bên dưới lớp biểu bì là lớp hạ bì sống động hơn, nơi các hệ thống của da hoạt động mạch máu và bạch huyết, sợi thần kinh, chân nang lông, các tuyến chứa mồ hôi và bã nhờn. Bên dưới đó là một lớp – không hoàn toàn là một phần của da – nơi chất béo được lưu trữ. Mặc dù nó không phải một phần của hệ thống da, nhưng lại là một phần quan trọng của cơ thể vì nó dự trữ năng lượng, giúp điều hòa thân nhiệt và gắn kết da với thân thể bên trong.

Không ai biết chắc chắn bạn có bao nhiêu lỗ trên da, nhưng con số chắc chắn không nhỏ. Các ước tính cho thấy bạn có khoảng 2-5 triệu nang lông, và lượng tuyến mồ hôi còn gấp đôi con số đó. Các nang này làm nhiệm vụ kép: mọc lông và tiết ra bã nhờn (từ tuyến nhờn), trộn lẫn với mồ hôi để tạo thành một lớp dầu trên bề mặt. Điều này giúp giữ cho da dẻo dai và làm cho các sinh vật bên ngoài không thể bám lấy. Đôi khi các lỗ chân lông bị tắc nghẽn với một ít da chết và bã nhờn khô tạo thành các mụn đầu đen. Nếu nang nhiễm trùng và viêm, kết quả sẽ là sự sợ hãi của thanh thiếu niên mang tên mụn nhọt. Mụn nhọt thường thấy ở những người trẻ tuổi, đơn giản vì nang lông chứa bã nhờn của họ – giống như tất cả tuyến tiết – hoạt động rất mạnh. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn tới việc hình thành mụn trứng cá hay acne, một từ có nguồn gốc rất không chắc chắn. Nó dường như có liên quan đến acme trong tiếng Hy Lạp, tượng trưng cho một thành tích rất tốt, được ngưỡng mộ, chắc chắn không ai nghĩ như vậy về một khuôn mặt đầy mụn. Làm thế nào hai khái niệm này được gắn với nhau, chưa ai lý giải được. Thuật ngữ này xuất hiện lần đầu tiên bằng tiếng Anh vào năm 1743 trong một từ điển y khoa của Anh.