Cuộc nổi loạn ngoạn mục – Đọc sách online ebook pdf

Tựa gốc của Cuộc nổi loạn ngoạn mục là Botchan, được đặt theo cách mà Kiyo, người vú già tận tụy, luôn trìu mến gọi nhân vật chính – cũng là người kể chuyện trong tác phẩm. Từ này thường được dùng để chỉ những đứa bé trai, những cậu trai trẻ thuộc gia đình sang trọng, quyền quý, có địa vị tương đối trong xã hội, hoặc những người lớn nhưng chưa thật sự trưởng thành về mặt tâm lý. Nó cũng có thể thay thế tên riêng ở Nhật Bản. Cách gọi như vậy thể hiện lòng tôn trọng, yêu thương đối với người khác, giống như tình cảm của Kiyo dành cho cậu chủ. Trong một số trường hợp, nó còn bày tỏ thái độ phê phán. Từ Botchan mang nhiều ý nghĩa: là một đứa con trai nhỏ tuổi, một tâm hồn non nớt, ấu trĩ; đôi khi là một tính cách rộng lượng, khoan dung đến độ dễ dãi và cả vô trách nhiệm. Ở mức độ cực đoan, nó ám chỉ một con người hư hỏng. Tất cả những khía cạnh này, ngoại trừ ý nghĩa cuối cùng, ít nhiều minh họa cho tính cách nhân vật chính. Tuy nhiên, “cậu ấm” trong tác phẩm vẫn có nhiều đặc điểm khác, thậm chí trái ngược với khái niệm “Botchan”.

Đã trải qua hơn một thế kỷ kể từ khi được xuất bản lần đầu tiên, Botchan vẫn là một trong những tác phẩm văn học nổi tiếng, thu hút nhiều độc giả và được yêu thích nhất tại Nhật Bản. Dù xã hội Nhật Bản trong tiểu thuyết đang ở thời kỳ hiện đại hóa mạnh mẽ và nhanh chóng, cùng với những ảnh hưởng của chế độ phong kiến vẫn còn vương vấn, Botchan luôn ẩn chứa sức sống mãnh liệt, khả năng lan tỏa sâu rộng và gắn bó với nhiều thế hệ độc giả. Hơn nữa, ý nghĩa và sức hấp dẫn nội tại của Botchan đã giúp nó vượt qua thử thách của thời gian, dù biểu hiện bên ngoài chỉ là một câu chuyện về những sự việc, con người và mối quan hệ trong một trường học ở vùng nông thôn. Vì vậy, tác phẩm này được xem như một cái bóng không thể vượt qua đối với những quyển sách kém hấp dẫn hơn.

Bên cạnh những ưu điểm nổi bật như văn phong giản dị, trong sáng và trang nhã, cùng với tinh thần trào phúng và châm biếm nhẹ nhàng, tác phẩm này còn hàm chứa nhiều yếu tố lạ, mới mẻ, mang đậm dấu ấn cá nhân của tác giả. Xét về khía cạnh nghệ thuật, đây không hẳn là một tác phẩm hoàn hảo. Câu chữ và cấu tứ có thể trúc trắc, không rõ ràng, nên không có gì đáng ngạc nhiên khi một giảng viên tiếng Anh chấp nhận khả năng hạn chế của mình trong việc cảm nhận, chuyển tải hay truyền đạt, và chỉ có thể thưởng thức tác phẩm ở mức độ nhất định mà không chạm đến được giá trị trọn vẹn của nó. Ngoài ra, Botchan chứa đựng ít yếu tố tâm lý và triết học so với những sáng tác ở giai đoạn tiếp theo của Natsume Soseki, những tác phẩm đã nhanh chóng xác lập vị trí trụ cột của ông trong nền văn học hiện đại Nhật Bản.

Đặc biệt, mặc dù theo quan điểm thông thường, bản chất bộc trực, thẳng thắn của nhân vật “cậu ấm” được xem là tính cách “điển hình” của Nhật Bản, thì Soseki lại khắc họa nhân vật này cùng những tâm hồn đồng điệu chỉ là những cá nhân ít ỏi, ngoại lệ giữa một xã hội đầy rẫy mưu mô xảo trá. Tuy nhiên, chính sự khác biệt này, yếu tố không mang tính điển hình, đã tạo nên sức hấp dẫn kỳ diệu, không ngừng lôi cuốn độc giả Nhật Bản từ thế hệ này sang thế hệ khác, bất chấp sự thay đổi mạnh mẽ của thế giới xung quanh họ. Giọng điệu của nhân vật cậu ấm kể về câu chuyện của mình rất thu hút, ấn tượng, hoàn toàn không giống bất kỳ tác phẩm nào trước đó, hàm chứa nhiều mặt đối lập: đôi lúc biến hóa, thay đổi nhưng luôn mạnh mẽ và sinh động.

Ngôn ngữ trong Botchan cũng là một khía cạnh xuất sắc của tác phẩm, thể hiện sự thiếu lễ độ, không chấp nhận khuôn phép và tinh thần chống đối những điều vô nghĩa. Trong một xã hội và nền văn hóa mà sự tôn kính bậc trên luôn được đề cao, thói quanh co, trốn tránh trở nên phổ biến, thì đây có thể là cách tốt nhất để khẳng định tư tưởng và đạo đức của bản thân. Hành động bùng nổ để giải tỏa những bức bối trước sự tù túng của gia đình và lề thói cổ hủ, cũng như thái độ sẵn sàng phơi bày thói khoe khoang, tự phụ, hoặc những âm mưu xấu xa của nhân vật chính tạo thêm niềm tin, động lực cho độc giả – những người cũng cảm thấy tức giận nhưng không thể làm gì hay nói gì được.

Trong Botchan, giống như các tác phẩm khác của Natsume, tình cảm của những đứa trẻ trước cuộc sống gia đình khá lạnh lùng, biệt lập. Rõ ràng có sự cường điệu một cách cố ý về mặt cảm xúc, tuy nhiên, nhận xét này cũng có thể áp dụng cho nội dung quen thuộc về tuổi thơ trong không khí đầm ấm, hạnh phúc như thể hiện trên các bộ phim truyền hình Nhật Bản hiện nay.