Dầu Mỏ, Tiền Bạc & Quyền Lực – Đọc Sách Online Ebooks PDF

Những vụ chuyển nhượng của Ả Rập: Thế giới mà Frank Holmes tạo ra

Trong hàng triệu người đã di chuyển và sơ tán trong Thế chiến thứ nhất, có một người tên là Major Frank Holmes. Sinh ra tại New Zealand năm 1874, ông đã rời bỏ quê nhà để đến làm việc ở một mỏ vàng tại Nam Phi và sau đó, trong hai mươi năm tiếp theo trở thành chuyên gia về vàng và thiếc. Frank Holmes sống cuộc sống phiêu bạt của một kỹ sư khai mỏ lang thang trên khắp thế giới, từ Úc và Malaysia bán đảo đến Mexico, Uruguay, Nga và Nigeria. Holmes có vóc người khỏe mạnh và cường tráng. Về tính tình, ông là người quyết đoán và bướng bỉnh. Một đối thủ cạnh tranh từng mô tả ông là “một người hấp dẫn với sự chất phác, hoạt bát và là một kẻ gian hùng”.

Trong Thế chiến thứ nhất, ông là một sĩ quan hậu cần của quân đội Anh và trong cuộc viễn chinh đến Addis Ababa ở Ethiopia năm 1918, lần đầu tiên ông nghe một nhà buôn người Ả Rập kể về sự rò rỉ dầu ở bờ biển Ả Rập tại Vịnh Ba Tư. Là một kỹ sư khai thác mỏ, câu chuyện này khơi dậy mối quan tâm của Holmes. Sau đó, khi dừng chân ở Basra (Iraq), ông chú ý nhiều hơn đến các hoạt động của công ty dầu mỏ Anh – Ba Tư ở biên giới Ba Tư và các dấu hiệu của dầu mỏ trên bờ biển Ả Rập.

Sau chiến tranh, Holmes đã hỗ trợ thành lập xanh-đi-ca Eastern and General phát triển các cơ hội kinh doanh ở Trung Đông. Năm 1920, ông xây dựng dự án kinh doanh đầu tiên của xanh-đi-ca, một hiệu thuốc ở Aden. Nhưng Holmes không dành toàn tâm cho hiệu thuốc này, mà niềm đam mê và nỗi ám ảnh của ông là dầu mỏ. Ông bị thuyết phục rằng bờ biển Ả Rập sẽ là một nguồn dầu mỏ thần kỳ và ông quyết tâm theo đuổi giấc mơ đó. Với khả năng trời phú khiến mọi người tin tưởng mình, ông đã đi khắp Ả Rập để mở rộng tầm nhìn và hứa hẹn với mọi người về sự giàu có ở nơi họ chỉ thấy sự nghèo khổ.

Holmes tiến hành công việc của mình dưới con mắt hoài nghi của nhiều quan chức Anh trong khu vực, những người chịu trách nhiệm giám sát quan hệ đối ngoại của các nhà cầm quyền địa phương và bảo vệ lợi ích của Đức vua trong khu vực. Họ coi Holmes là kẻ gây rắc rối vô nguyên tắc và luôn theo đuổi lợi nhuận với “khả năng gây tổn hại”, người luôn cố gắng làm suy yếu ảnh hưởng của Anh trong khu vực này. Đối với giới quan chức, Holmes không khác gì “một kẻ lang thang trong thế giới dầu mỏ”. Nhưng với những người Ả Rập sống dọc bờ biển, Major Holmes là “Cha đẻ của dầu mỏ”.

Rời bỏ hiệu thuốc ở Aden, Holmes xây dựng các trụ sở cho chiến dịch dầu mỏ của mình trên hòn đảo nhỏ ở Bahrain, cách xa bờ biển Ả Rập. Bahrain hấp dẫn ông vì các báo cáo về sự rò rỉ dầu. Các tù trưởng Ả Rập không quan tâm đến dầu mỏ mà chỉ quan tâm đến nguồn nước sạch đang rất thiếu thốn tại đây. Holmes khoan giếng tìm nước, dò mạch nước, nhờ đó kiếm được một khoản lợi nhuận béo bở. Quan trọng hơn, các tù trưởng Ả Rập rất biết ơn ông và năm 1925, đã thưởng cho ông một vụ chuyển nhượng dầu mỏ như đã hứa.

Holmes đã dàn xếp được các quyền khác về dầu. Năm 1923, ông giành được một hợp đồng quyền chọn cho một vụ chuyển nhượng ở al-Hasa, sắp trở thành khu vực phía đông của vương quốc Ả Rập Xê-út và trong năm tiếp theo trở thành vùng đất trung lập giữa Ả Rập Xê-út và Cô-oét, do hai quốc gia cùng kiểm soát. Ông cũng cố gắng để có được một vụ chuyển nhượng ở Cô-oét nhưng không thành công. Nhưng chừng ấy vẫn không đủ làm ông bận rộn. Ông đi lại thường xuyên bằng xe buýt từ Bahrain đến Baghdad, cố gắng đặt một giá mua cạnh tranh ở Iraq chống lại công ty dầu mỏ Thổ Nhĩ Kỳ, vì thế mà làm tăng thêm sự thù địch của các chính phủ và các công ty dầu mỏ.

Các hoạt động của Holmes làm công ty dầu Anh – Ba Tư hoảng sợ. Công ty này không muốn bất cứ công ty nào hoạt động trong “phạm vi ảnh hưởng” của nó, gây ra những rắc rối có thể can thiệp vào các hoạt động ở Ba Tư. Chắc chắn, công ty này đã bị thuyết phục rằng không có dầu ở Ả Rập. Theo cách nói của John Cadman, các báo cáo địa chất “không hề lạc quan”. Năm 1926, một trong những giám đốc của công ty đã tuyên bố rằng Ả Rập Xê-út dường như “không có triển vọng gì” về dầu. (Vị giám đốc này nói thêm, Albania hứa hẹn tiềm năng dầu mỏ).

Holmes và xanh-đi-ca Eastern & General thuê một nhà địa chất nổi tiếng người Thụy Sĩ thăm dò phía đông Ả Rập. Song nỗ lực đó đã đem lại kết quả trái với mong đợi khi nhà địa chất nổi tiếng chỉ tinh thông ở những vùng núi cao hoàn toàn không sẵn sàng làm việc ở vùng sa mạc, đã đưa ra một bản báo cáo cho biết khu vực này “không có triển vọng cho việc khoan tìm dầu” và việc thăm dò “được coi là một trò đỏ đen thuần túy”. Bản báo cáo nguy hại đó đã bị rò rỉ tới khu vực tài chính ở London, khiến xanh-đi-ca này thậm chí gặp khó khăn lớn hơn khi gom số tiền cần thiết để hỗ trợ Holmes trong cuộc săn tìm các hợp đồng chuyển nhượng và xa hơn là việc khoan dầu.