Hiện Tượng Con Người – Web Tải Sách Miễn Phí Ebooks PDF

Chương II

CÁI NỘI TẠI CỦA SỰ VẬT

Trên bình diện khoa học, những cuộc tranh cãi giữa các nhà duy vật và các nhà duy tâm, giữa những người theo thuyết tất định và những người theo thuyết mục đích vẫn kéo dài mãi. Sau một thế kỉ tranh chấp, mỗi bên vẫn giữ quan điểm của mình và đưa ra cho đối phương những lí lẽ vững chắc để tiếp tục tồn tại.

Theo cách tôi hiểu về cuộc tranh chấp mà tôi thấy mình cũng liên đới này, sự kéo dài của nó là do sự khó khăn mà hai trường phái này gặp phải để đứng chung với nhau, hơn là do nỗi khổ nhọc trong trải nghiệm của con người để hòa giải một vài vẻ bề ngoài đối lập trong Tự nhiên của sự ràng buộc cơ học và của sự tự do, của cái chết và của sự bất tử. Một mặt, các nhà duy vật ngoan cố nói về các đối tượng như thể chúng chỉ bao gồm các tác động bên ngoài, trong những mối quan hệ mang tính “nhất thời”. Mặt khác, các nhà duy tâm cứng đầu không chịu thoát ra khỏi một sự nội quan cô độc, mà trong sự nội quan này các sinh thể, trong các hoạt động “nội tại” của chúng, được xem xét như bị giam giữ trong chính bản thân chúng. Đây đó, người ta chiến đấu trên hai bình diện khác nhau, mà không giao lưu với nhau, và mỗi bên chỉ nhìn thấy một nửa vấn đề.

Tôi tin rằng hai quan điểm này đòi hỏi được hội tụ và chúng sẽ nhanh chóng hội tụ dưới một dạng Hiện tượng học hay Vật lí học mở rộng, trong đó, mặt nội tại của các sự vật cũng như mặt ngoại tại của Thế giới đều sẽ được xem xét. Tôi thấy không có cách nào khác để bao quát được toàn thể Hiện tượng vũ trụ bằng một lời giải thích mạch lạc, và đây chính là mục đích Khoa học cần phải hướng đến.

Chúng ta vừa mô tả cái Ngoại tại của Vật chất, trong những mối liên kết và những chiều kích đo đạc được của nó. Để tiến xa hơn theo hướng đến con người, chúng ta cần mở rộng cơ sở của lời giải thích sắp tới của chúng ta, cho đến cái Nội tại của chính Vật chất.

Ta có thể nói rằng sự vật có phần bên trong của chúng, cái “về bản thân” của chúng. Và cái phần bên trong này tồn tại trong mối quan hệ xác định (hoặc mang tính định tính hoặc mang tính định lượng) với những sự phát triển được Khoa học nhận thấy trong Năng lượng vũ trụ. Ba điểm [được viết nghiêng trong hai câu trước] mà chúng ta vừa khẳng định là nội dung chính của ba phần trong chương này.

Nghiên cứu ba điểm ấy là nhiệm vụ của tôi lúc này, và để thực hiện nhiệm vụ đó tôi buộc phải lấn sang chủ đề về “sự Tiền sinh” và dự đoán đôi chút về Sự Sống cùng Tư duy. Nhưng phải chăng đặc điểm riêng và khó khăn của bất kì sự tổng hợp nào cũng chính là việc đoạn kết của nó đã bị bao hàm ngay trong những khởi đầu của nó?

SỰ HIỆN HỮU

Nếu những tiến bộ mới nhất trong ngành Vật lí có mở ra một phương hướng rõ ràng thông suốt nào, thì đó chính là việc, đối với kinh nghiệm của chúng ta, có các phạm vi (hay các mức bậc) với độ lớn khác nhau trong sự thống nhất của Tự nhiên; mỗi phạm vi này được đặc trưng bởi tính ưu thế của một số nhân tố nào đó; và trong phạm vi hay ở mức bậc kề cận, những nhân tố này trở nên không thể nhận thấy được, hoặc không đáng kể. Trên quy mô trung bình của các sinh vật và của các sự kiến tạo của chúng ta, tốc đọ dường như không làm thay đổi bản chất của Vật chất. Vậy mà, hiện giờ chúng ta đã biết rằng tại những điểm cực trị trong chuyển động của các nguyên tử, tốc độ làm thay đổi đáng kể khối lượng của các chất. Trong các nguyên tố hóa học “bình thường”, tính ổn định và tính trường sinh dường như là thông lệ. Và rồi việc khám phá ra các chất phóng xạ đã phá vỡ những ảo tưởng đó. Trong khuôn khổ cuộc sống con người, các ngọn núi và các thiên thể có vẻ là một hình mẫu của tính cố định cực kì cao. Bây giờ chúng ta thấy rằng, khi quan sát trong một khoảng thời gian rất dài, lớp vỏ Trái đất dưới chân của chúng ta liên tục biến đổi, trong khi các tầng trời cuốn chúng ta vào một dòng lốc xoáy của các vì sao.

Trong những ví dụ này và trong nhiều ví dụ tương tự, đều không có bất cứ sự xuất hiện tuyệt đối của một thứ nguyên tố mới nào. Mọi khối vật chất bị biến đổi bởi tốc độ của nó. Bất cứ chất nào cũng bức xạ. Mọi chuyển động chỉ cần đủ chậm là bị dáng vẻ bất động che phủ. Tuy nhiên, ở một quy mô hoặc một cường độ khác, một hiện tượng nào đó sẽ trở nên rõ ràng, nó trải rộng khắp tầm nhìn, làm mờ đi các sắc thái khác và mang đến cho toàn cảnh vật một màu sắc riêng của mình.

Cái nội tại” của Sự Vật là như vậy đấy.

Trong ngành Hóa lí, vì lí do sẽ được làm rõ ngay trong phần tiếp theo, các vật thể tự biểu lộ chỉ bằng tính tất định bên ngoài của chúng. Trong mắt nhà vật lí, (ít nhất là cho đến nay) chính xác là không có gì khác, ngoại trừ một cái “ngoại tại” của các Sự Vật. Thái độ đó ở một nhà vi khuẩn học vẫn còn có thể chấp nhận được, những sản phẩm cấy trồng của họ được xử lí (ngoài một số khó khăn lớn) như các chất phản ứng trong phòng thí nghiệm. Nhưng sự cấy trồng này khó hơn nhiều trong thế giới Thực vật. Nó có chiều hướng trở thành một thách thức cho các nhà sinh học quan tâm đến tập tính của Côn trùng hay Động vật ruột khoang. Và trong trường hợp Động vật có Xương sống, sự cấy trồng này dường như chỉ vô ích. Và cuối cùng nó thất bại hoàn toàn với Con người, sự tồn tại của một cái “bên trong” ở họ là không thể tránh né được, vì nó trở thành đối tượng của một trực giác trực tiếp và cũng trở thành chất liệu kết cấu của mọi tri thức.