Kẻ thù của ý chí – Đọc sách online ebook pdf

Tại sao sức mạnh ý chí chẳng có tác dụng?

Hãy thành thật đi nào, bạn đã từng cố gắng cải thiện cuộc sống của mình hàng triệu lần – cũng hàng triệu lần đó bạn quay trở về vạch xuất phát một cách bực bội. Bạn đã thử dùng sức mạnh ý chí để hất cẳng một thói quen xấu, nhưng rồi lại ngựa quen đường cũ. Bạn thử vạch ra mục tiêu cho năm mới, nhưng chỉ mới tháng 2, mọi thứ đã quay lại như năm trước. Bạn đặt ra những mục tiêu lớn thay đổi cuộc đời, nhưng có vẻ như không thể đạt được dù cố gắng thế nào đi nữa. Sau khi chịu đủ thất bại, thật dễ dàng để kết luận rằng bạn chính là vấn đề. Bạn chắc hẳn không có đủ các tiêu chuẩn cần thiết – sự can đảm, sức mạnh nội lực, sức mạnh ý chí. Có lẽ bạn chỉ nên yên phận sống với những gì vốn có…

Nhưng nếu như đánh giá đó hoàn toàn sai?

Nếu như vấn đề không hề bắt nguồn từ phía bạn?

Hãy lấy ví dụ về công cuộc vật lộn để giảm cân của rất nhiều người trên thế giới này. Phần lớn dân số toàn cầu đang ngày càng trở nên nặng nề dù có bỏ ra bao nhiêu nỗ lực để gầy đi. Hàng tỉ đô-la được đổ vào các trào lưu giảm cân và thẻ tập gym – và rồi để làm gì? Một số chuyên gia sức khỏe đã ước tính rằng tới năm 2025, sẽ có hơn 50% dân số trên trái đất bị thừa cân hoặc béo phì. Đáng buồn hơn, những người cố gắng nhiều nhất lại là những người vật lộn khổ sở nhất. Có vô số lời giải thích cho sự khủng hoảng toàn cầu này – ví dụ như gen di truyền, tính cách, sự thiếu hụt sức mạnh ý chí, hay những thói quen xấu, v.v.. Nhưng những điều này không phải là nguyên nhân của dịch bệnh béo phì. Sự thay đổi căn bản về môi trường sống mới là nguyên nhân.

Vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, cả thế giới tiến hành công nghiệp hóa, kéo theo việc hàng loạt người rời bỏ các nông trại để di cư lên thành phố. Thay vì làm việc bên ngoài như những người nông dân, xu hướng của gần 100 năm trở lại đây là làm việc trong nhà, phần lớn là ngồi bàn giấy. Thay vì thưởng thức những món địa phương, hầu hết mọi người đều ăn thức ăn nhanh, thực phẩm đóng gói, v.v..

Mặc dù Cách mạng Công nghiệp tạo nên một sự thay đổi môi trường sống to lớn, nhưng chính kỷ nguyên công nghệ thông tin (bắt đầu từ những năm 1980) đã đẩy nhanh tốc độ thay đổi tương ứng với môi trường sống toàn cầu hiện nay. Sự tiến bộ công nghệ hiện đang phát triển theo cấp số nhân, và chỉ rất ít người có thể thích nghi với những thay đổi hiện đang định hình môi trường sống của chúng ta.

Hầu hết mọi người đều chịu tổn thất trước những thay đổi chóng mặt này của môi trường sống. Không được trang bị để điều chỉnh bản thân một cách đúng mực trong một thế giới mới với nhiều luật lệ mới, nhiều người bị khuất phục trước vô số thứ gây nghiện – chủ yếu là công nghệ, nhưng cũng có thể là các chất kích thích như cafein, thức ăn nhanh chứa nhiều tinh bột và đường, và cả công việc.

Tất cả những nguồn cơn gây nghiện được xã hội chấp nhận này thúc đẩy lẫn nhau, đặt con người vào tình trạng căng thẳng và mất ngủ liên tục. Nói một cách đơn giản, hầu hết chúng ta đều đang ở trong chế độ sinh tồn. Nghiện một thứ gì đó đã trở thành chuẩn mực, và nếu bạn muốn kiểm soát cuộc đời mình, thì sức mạnh ý chí không nên là sự lựa chọn chiến lược. Có quá nhiều thứ trong môi trường đang chống lại chúng ta. Một chuyên gia về những thói gây nghiện, Arnold M. Washton, từng phát biểu: “Rất nhiều người nghĩ rằng điều mà tất cả những người có thói nghiện cần là sức mạnh ý chí, nhưng không gì quan trọng hơn môi trường sống.” Chìa khóa để thoát ra khỏi chế độ sinh tồn và vượt qua những thói gây nghiện trong xã hội không phải là việc dùng sức mạnh ý chí. Sức mạnh ý chí đã không còn. Nó đã biến mất ngay khi bạn thức dậy và cắm mặt vào chiếc điện thoại. Nó đã biến mất khi bạn bị nhấn chìm trong hàng ngàn sự lựa chọn. Tạo áp lực cho con đường dẫn tới thay đổi không bao giờ có tác dụng. Nó chưa bao giờ có tác dụng. Thay vào đó, bạn cần phải tạo ra và kiểm soát môi trường sống của chính bạn.

SỨC MẠNH Ý CHÍ CHẲNG CÓ TÁC DỤNG

Khái niệm sức mạnh ý chí, hay chính là sức mạnh dùng sự tự do ý chí để chống lại những rào cản bên ngoài hay nội tại, mới chỉ “oanh tạc” giới tâm lý học trong thời gian gần đây. Nhưng nó đã làm điều này một cách mạnh mẽ. Theo khảo sát thường niên về stress tại Mỹ của Hiệp hội Tâm lý học Mỹ, thiếu ý chí thường được viện dẫn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến việc không hoàn thành mục tiêu. Các nhà nghiên cứu trên toàn cầu đang tìm hiểu xem làm thế nào để con người phát triển và vượt qua được sự hao mòn sức mạnh ý chí. Thẳng thắn mà nói, sức mạnh ý chí chỉ dành cho những người chưa thực sự quyết định được mình muốn gì trong cuộc đời. Nếu bạn buộc phải dùng sức mạnh ý chí để làm một điều gì đó, rõ ràng là đang có một sự mâu thuẫn bên trong bạn. Bạn muốn ăn chiếc bánh quy, nhưng cũng muốn sống lành mạnh. Bạn muốn tập trung làm việc, nhưng cũng muốn xem video trên YouTube. Bạn muốn chơi cùng con cái, nhưng lại không thể ngừng nhìn vào điện thoại.

Theo nghiên cứu về tâm lý học, sức mạnh ý chí của bạn cũng giống như cơ bắp. Nó là một nguồn lực có hạn và hao mòn sau một thời gian sử dụng. Kết quả là đến cuối những chuỗi ngày chật vật, cơ bắp mang tên sức mạnh ý chí sẽ kiệt sức, bạn sẽ trở lại với bản ngã trần trụi và không có khả năng phòng vệ – với khả năng kiểm soát bằng không trước những cơn đói về đêm và những thói quen lãng phí thời gian.

Ít nhất, đó là những gì bạn được dạy.

Rõ ràng là những nghiên cứu về sức mạnh ý chí có giải thích về hành vi của con người. Nhưng chỉ ở mức độ bề mặt. Có một sự thật rằng sức mạnh ý chí đòi hỏi một số điều cơ bản:

Bạn không biết mình muốn gì, và vì thế bị mâu thuẫn nội tại.

Mong muốn (động lực) của bạn cho những mục tiêu là chưa đủ mạnh.

Bạn không đầu tư vào bản thân và ước mơ của mình.

Thực tế trái với mục tiêu của bạn.

Khi bạn đã hội tụ đủ bốn nguyên lý cơ bản này, cuộc tranh luận nội tại sẽ chấm dứt. Vì vậy, tất cả mọi quyết định trong tương lai liên quan tới vấn đề này đều đã được đưa ra. Không một nghi vấn.

Vậy, bạn có nghiêm túc về điều này?

Hay là bạn chỉ nói vậy thôi?

Bạn vẫn còn đang phân vân, hay đã có quyết định rồi?

Cho tới khi đưa ra quyết định, bạn sẽ buộc phải sử dụng sức mạnh ý chí và tiếp tục tiến những bước rất nhỏ.

Khi nói về việc đạt được mục tiêu, việc đưa ra một số quyết định có tính cam kết liên quan tới:

Đầu tư ngay từ đầu

Cho mọi người biết

Đặt mốc thời gian

Thiết lập một vài hình thức phản hồi/chịu trách nhiệm

Loại bỏ hoặc thay đổi tất cả mọi thứ trong môi trường sống gây cản trở cho cam kết của bạn.

Thay vì chỉ dựa vào quyết tâm và sức mạnh bên trong, cam kết thực sự đồng nghĩa với việc bạn đã xây lên một số hệ thống phòng thủ xung quanh mục tiêu của mình. Điều này có nghĩa là bạn vừa tạo ra những điều kiện để khiến cho việc đạt được mục tiêu là tất yếu. Mọi thứ đều đã được đặt đúng chỗ. Lúc này đây, bạn không còn sự lựa chọn nào ngoài việc hành động theo đúng khao khát lớn nhất của mình. Vô số thứ sẽ gặp rủi ro nếu bạn không làm theo đó.

BẠN CÓ THỂ KIẾN TẠO MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA CHÍNH MÌNH ĐỂ THÚC ĐẨY VÀ DUY TRÌ THÀNH CÔNG