Lê la quán xá quê nhà – Đọc sách online ebook pdf

Xin mượn ngữ điệu và ý tứ của một câu hát để nói về nỗi tương tư kỷ niệm, mà tôi nghĩ là chủ đề của cuốn tạp văn này, dù rằng tựa đề đó tưởng chỉ là chuyện Lê la quán xá…

Lê la quán xá quê nhà để tìm hương xưa vị cũ, để gửi lại cho ai đó – trong quá khứ, hiện tại hay tương lai – những nỗi niềm quay quắt nhớ, để kiểm đếm xem những gì làm nên máu thịt, tâm hồn mình nay còn lại gì và điều gì đang dần mất đi, dần phai lạt.

Không phải vô cớ mà bài tạp bút đầu tiên được Nguyễn Hữu Tài xếp đặt trong cuốn sách viết về hương vị quê hương này lại là Cái hồi bao cấp. Tất cả những món quê mà Tài mê đắm viết về nó đều mang xuất xứ từ cái không gian – thời gian khó quên này, cái thời ám mùi khói củi, chiếc xe lam chở khách tanh rình mùi cá, thời mà những đứa trẻ đầu đầy chí; chiếc ti vi như một chứng nhân của văn hóa – văn minh; thời các mẹ các dì, láng giềng hàng xóm nương níu nhau mà bán mà buôn… chỉ có mảnh hồn rực rỡ của cậu bé miền Trung ốm nhom mê mẩn những tuồng cải lương có lẽ là sắc màu tươi thắm nhất!

Người ta công nhận rằng, mùi vị món ăn, thức uống quê hương luôn là chất liệu vô giá cho những người con xa quê để họ níu bám nỗi nhớ thương về đất mẹ. Khi Chồm hổm giữa chợ quê (NXB Văn hóa – Văn nghệ, 2013) ra mắt, bạn đọc biết đến con sông Dinh, cái chợ Dinh nhỏ xíu mà đậm mùi xứ sở, ràng rịt tình thân của một Nguyễn Hữu Tài xa quê hương đến nửa vòng trái đất từ năm mười tám tuổi, tìm về ký ức qua các món ăn dân dã, gắn bó ruột rà từ thuở ấu thơ.

Đến Lê la quán xá quê nhà của 2019 này, hương vị ấy không chỉ mang chứa nỗi nhớ thương hay niềm hạnh phúc trải nghiệm của riêng mình chàng trai ấy sau sáu năm về lại quê nhà đến hai mươi lần, mà còn như thả bùa, chuốc cơn thèm đến người quê xứ khác.

Là người gốc Bắc, sống ở Sài Gòn gần ba mươi năm, lạ là cuốn sách lại khiến tôi bị mê hoặc bởi mảnh đất Ninh Hòa bé tí ở miền Trung, nơi tôi chưa từng đến. Một miền quê nhỏ, rất nhỏ như Ninh Hòa thì có gì, có gì mà viết hết Chồm hổm giữa chợ quê đến Lê la quán xá quê nhà cũng chưa hết chuyện và người đọc thì cứ vừa ngạc nhiên thú vị, vừa cả khóc cười theo những… món quê? Đi tìm câu trả lời cho sự mê hoặc ấy, chỉ có thể là cái tài và cái tình của người viết.

“Thỉnh thoảng nhiều người hỏi quê anh ở đâu? Tôi bảo Ninh Hòa. Thế xứ đó nằm chỗ nào? Xa không?… Tôi phì cười, đã bao giờ nghe ba tiếng nem chua Ninh Hòa chưa? Đảm bảo họ sẽ gật gật liên tục nói rồi rồi. Với đứa yêu quê tha thiết như tôi, lúc ấy cái mũi sẽ nở to muốn bể”.

Cái giọng thủ thỉ, say sưa, thật thà, nồng nhiệt có lẽ là điểm đầu tiên khiến người đọc bị hút vào từng trang văn và cùng “lê la quán xá” với Tài, để rồi lúc thì chép miệng xuýt xoa, hít hà, thèm ăn thèm nếm, lúc thì rung rinh cười thú vị, khi lại nước mắt rưng rưng…

Ừ thì Ninh Hòa có món nem nổi tiếng như câu ca dao: “Đi đâu cũng nhớ Khánh Hòa/ Nha Trang gió mát, Ninh Hòa nhiều nem”, nhưng còn Ấm bụng bánh căn; Chả cuốn lề đường; Dẻo thơm chuối nướng; Mấy chồng bánh ướt; Bánh xèo thịt mỡ; Nức lòng bánh canh bột gạo… còn Bún bò bà Hạnh; Dây hỏi chị Dung; Cơm chị Chút…; còn mắm, cá muối khô dì ba Xu… ai sẽ quan tâm để cùng thương cùng nhớ?