Lịch Sử Do Thái – Đọc Sách Online Ebooks PDF

Luật Moses này bao trùm rất nhiều chủ đề khác nhau. Không có chuyện mọi thông tin trong đó có từ thời Moses, chứ chưa nói tới hình thức của nó được truyền đến chúng ta ngày nay. Chẳng hạn, một vài điều luật trong đó nói về định canh, hẳn là có từ thời kỳ sau cuộc chinh phạt xứ Canaan. Người ta đoán rằng những điều luật này đơn giản được lấy từ luật của Canaan, mà về cơ bản có nguồn gốc Sumer, Babylon, Assyria và Hittite.

Nhưng người Do Thái lúc này đã trở thành một dân tộc có tư duy pháp luật rồi, nên có rất nhiều khả năng sáng tạo hay biến đổi những khái niệm họ tìm thấy quanh mình một cách triệt để tới mức chúng trở thành như mới. Giả thuyết cũ cho rằng đa phần Luật Moses có nguồn gốc từ thời hậu Tha hương giờ đây đã có thể bị bác bỏ. Sách kỹ thuật về Levi, vốn mang tính nghi thức cao và cung cấp cơ sở pháp lý cho một đời sống tôn giáo và dân sự có tổ chức của người Do Thái, rất khớp với những gì chúng ta biết về lịch sử chính trị của người Do Thái thế kỷ 13 và 12 TCN.

Có thể nói điều tương tự như vậy về Đệ nhị luật, sách này trình bày lại cho quảng đại quần chúng những bài viết kiểu giáo sĩ trong sách Levi. Luật Moses nói về các vấn đề như ăn kiêng, thuốc thang, khoa học cơ bản và thực hành nghề nghiệp, cũng như luật pháp. Đa phần bộ luật là nguyên gốc, song toàn bộ lại nhất quán với tư liệu phi Kinh Thánh, bao trùm những chủ đề tương tự, được soạn ra ở Cận Đông thời kỳ đồ đồng muộn, hoặc đã được lưu hành hàng thế kỷ rồi.

Nhưng dù theo một cách nào đó, thì người Do Thái thời Moses đã mang những đặc trưng về thời của họ, song một số đặc trưng nhất định giờ đây mới bắt đầu xuất hiện. Luật Moses rất khắt khe về các vấn đề tính dục. Chẳng hạn, bộ luật Ugarit, được tiết lộ trong các phiến đá Ras Shamra, cho phép gian dâm, ngoại tình, bạo dâm và loạn luân trong một số hoàn cảnh nhất định.99 Người Hittite cho phép một số hình thức bạo dâm (nhưng không cho phép loạn luân). Người Ai Cập coi quan hệ cùng huyết thống không quan trọng lắm. Ngược lại, người Do Thái cấm mọi hình thức tính dục bất thường, họ có một danh sách các kiểu hôn nhân bị cấm đoán, trong đó có quan hệ cận huyết và quan hệ đồng huyết.100

Người Do Thái dường như lấy một số điều luật về ăn kiêng từ người Ai Cập, nhưng có nhiều khác biệt. Giống như người Ai Cập, người Do Thái bị cấm ăn những sinh vật biển không có vây hay vảy. Còn người Ai Cập sùng đạo không được phép ăn cá. Nhưng họ có thể và trên thực tế được ăn nhiều loại chim sống gần môi trường nước mà người Do Thái bị cấm ăn. Giống như người Ai Cập, người Do Thái có thể ăn chim câu, ngỗng và các gia cầm nuôi trong nhà khác như gà gô và chim cút. Dường như có cơ sở khoa học sơ đẳng nào đó, chứ không phải mê tín thuần túy, đối với hầu hết các luật lệ Moses.

Những con vật săn mồi và ăn thịt được coi là nguy hiểm và bị cấm; xét tổng thể, những con vật “hàng đầu” là những con chỉ hoàn toàn ăn cỏ, có móng chẻ và nhai lại – cừu hoang, linh dương, hoẵng, dê hoang, hươu hoang và linh dương. Lợn bị cấm, vì nếu không nấu chín, sẽ nguy hiểm do vẫn chứa các dạng ký sinh. Người Do Thái cũng không bao giờ động vào chim ăn thịt hay kền kền. Họ coi lạc đà là không sạch vì lạc đà có giá trị. Điều khó hiểu hơn cả là không rõ vì sao họ cấm ăn thỏ rừng và thỏ nói chung.

Luật Do Thái về vệ sinh thường làm theo tập quán Ai Cập. Có rất nhiều hiểu biết y học trong Luật Moses, và đa phần những hiểu biết này cũng bắt nguồn từ Ai Cập, nơi có truyền thống y học ít nhất từ thời Imhotep, khoảng năm 2650 TCN. Bốn trong số các tài liệu Ai Cập quan trọng nhất viết trên giấy cói, kể cả trong các bản sao mà chúng tôi có, xuất hiện sớm hơn hoặc cùng thời Moses. Thực nghiệm y học thường được quy định trong các bộ luật cổ đại của thế kỷ 2 TCN – chẳng hạn trong luật Hammurabi, được viết khoảng 500 năm trước thời Moses. Nhưng trong Kinh Thánh có một phần nổi tiếng, độc nhất vô nhị, nói về bệnh phong, quy định nghĩa vụ chẩn đoán và điều trị của một loại tu sĩ đặc biệt.

Một điều độc nhất vô nhị nữa, có từ thời Moses với một lịch sử lâu dài, là sự chú trọng của người Do Thái đối với tục cắt bao quy đầu. Người Canaan hay người Philistine, hay người Assyria và người Babylon không có tục này. Người Edom, người Moab và người Ammon có tục này, và người Ai Cập cũng vậy. Nhưng không xã hội nào trong những xã hội này gắn tầm quan trọng lớn lao cho nó, và người ta có ấn tượng là nhìn chung nó đã chết dần trong thiên niên kỷ 2 TCN.

Điều ấy tự nó đã minh chứng cho sự cổ xưa của tục này ở người Do Thái, lần đầu tiên được đề cập khi Abraham tiến hành nó như một phần trong giao ước ban đầu của ông. Học giả vĩ đại người Pháp, Père de Vaux, tin rằng người Do Thái ban đầu sử dụng nó như một nghi lễ kết nạp tiền hôn nhân. Với những xã hội cổ đại sử dụng tục này thì đây chính là chức năng của nó, và nó được thực hiện khi đứa trẻ khoảng 13 tuổi.