Max Planck – Người Khai Sáng Thuyết Lượng Tử – Web Tải Sách Miễn Phí Ebooks PDF

Sách Max Planck – Người Khai Sáng Thuyết Lượng Tử của tác giả Trịnh Xuân Thuận, Phạm Xuân Yêm, Chu Hảo, Đào Vọng Đức, Trịnh Xuân Xanh mời bạn thưởng thức.

“NGÀI CỐ VẤN CƠ MẬT MAX PLANCK”

Lời người dịch: Phim Ngài cố vấn cơ mật Max Planck thuộc một loạt phim chân dung nói về cuộc đời và sự nghiệp của các nhà khoa học tên tuổi của Đức. Phim này được làm năm 1942 theo lệnh của Bộ Tuyên truyền của Goebbel. Nhưng phim về Max Planck không được sử dụng cho tuyên truyên, mà chỉ để làm hồ sơ tư liệu cho “Cơ quan lưu trữ phim về các nhân cách”. Lý do: Nazi không thấy thuyết phục về tính hiệu quả với Planck, vì Planck có thái độ không chịu khuất phục trước chế độ, không làm theo những gì Nazi mong muốn cho bộ máy tuyên truyên. Ông không từ bỏ ủng hộ công khai Thuyết tương đôi của Einstein, tuy không nhắc đến tên Einstein, điều Nazi cấm, như ông đã làm trong chính cuốn phim này.

Năm 1943 hay 1944, Planck đọc một bài diễn văn trong một buồi gặp của các công chức Nazi của Bộ Ngoại giao. Bài này cho thấy thái độ của Planck. Nhà báo Thụy Điển Gunnar Pihl có mặt và thuật lại như sau: “[Planck] trình bày quan điểm của mình về sự tồn tại, một cách bình tĩnh, khiêm tốn, khôn ngoan […]. Ông nhắc đến tên người Do Thái Einstein như một nhân cách hàng đầu và hướng đạo trong thế giới ý tưởng của chúng ta, ông có một cái nhìn vượt xa khỏi các thành kiến thô thiển cũng như những người cuồng tín, không cần để ý đến nơi ông ấy đang ở. Với tiếng nói nhỏ nhẹ ông [khẩn thiết kêu gọi] một viễn cảnh của tính thần thánh (Göttlichkeit) của cuộc đời, và một thế giới của tính hợp pháp. Người đàn ông nhỏ nhắn trong bộ trang phục màu đen […] là quá vĩ đại để bị ảnh hưởng bởi những nỗ lực của Nazi nhằm thay đồi thế giới. Sự việc diễn ra giống như người ta đi tham dự một buổi lễ vui nhưng lại nghe một bài thuyết giáo. Một sự khác biệt khủng khiếp với tinh thần đang thống trị tại nơi này.” Gestapo nghi ngờ mẹ ông không thuần chủng, cho điều tra và kết luận ông có “một phần mười sáu là Do Thái! Khoảng sau 1943 “Cơ quan quản lý khoa học” của Nazi khuyến cáo Planck không tiếp tục diễn thuyết khoa học nữa!

Phim được tìm thấy lại vào năm 1983. Dưới đây là phần lời được địch ra tiếng Việt.

Khi bước vào tuổi 85 như tôi, người ta sẽ cảm thấy có nhu cầu mạnh mẽ hơn thường lệ, muốn làm rõ cuộc đời mình đã diễn ra như thế nào: để có một cái nhìn về quá trình phát triển cho đến nay, và với một cái nhìn tổng kết, để tường trình cho chính mình và những người khác, về những cái đã phấn đấu, và những cái đã đạt được, và cuối cùng để hướng tẩm mất một lần nữa về tương lai.

Tôi xuất thân cùng với gia đình từ vùng đất Schwabenland¹. Ông cố tôi chuyển từ Nürtingen gån Stuttgart sang Göttingen, và từ đó các con, cháu, cháu chất đi phiêu bạt trong vùng Bắc Đức và sinh sôi nảy nở ở đó. Phần lớn trong họ là những nhà thần học, nhà ngữ văn, và tôi có lẽ là người duy nhất của dòng họ đã trở thành nhà vật lý. Tôi cất nghĩa điều này là do ảnh hưởng của môi trường xung quanh, vì trong trường tôi, tôi được gây cảm hứng bởi vị thẩy toán học của tôi, tên ông là Herman Müller, một con người rất có óc khôi hài, và rất khe khất, có khả năng làm cho chúng tôi say mê về tất cả những gì là mối liên hệ giữa toán học và khoa học tự nhiên – một mặt giữa sự chặt chẽ của phương pháp toán học, và mật khác cái cao cả và vẻ đẹp của các định luật ngự trị trong tự nhiên. Và lúc đó, lý tưởng của cả một hoạt động khoa học của tôi đã hình thành, lý tưởng mà hôm nay tôi vẫn còn theo đuổi: đi tìm sự hài hòa ngự trị một mặt giữa sự chặt chẽ của toán học, và mặt khác sự đa dạng của các định luật tự nhiên ở xung quanh chúng ta; và từ đó có được khả năng, với sự giúp đỡ của sự sắc bén của logic chúng ta, và của tư duy của con người, quán triệt được tự nhiên, tìm thấy sự thống nhất giữa các định luật logic này với các định luật của tự nhiên.

Bằng cách này, chúng ta cũng đạt đến sự làm chủ thiên nhiên, và điểu đó đối với tôi luôn luôn là mục đích đẹp đẽ nhất của tất cả hoạt động khoa học.

Chúng tôi, như đã nói, lớn lên trên vùng Bắc Đức, mặc dù nguyên thủy có gốc rễ là người Schwaben. Tôi sinh ra ở Kiel, sau đó về Munich, nơi bố tôi nhận được lời mời làm giáo sư ở đại học. Bố tôi là một người chính thống của địa phận Schlewig-Holstein của Công tước Augustenburg, và ông không hài lòng khi thấy Schleswig-Holstein bị Phổ thôn tính. Điều đó khiến ông rời bỏ Holstein và về Munich, làm việc tại đại học ở đó. Sau này, hòa bình được ký kết giữa những người theo Augustenburg và người Phổ, vào năm mà công chúa chúng tôi, người con gái của Công tước Augustenburg, trở thành Hoàng hậu Đức. Sau này tôi còn nhớ lại bà đã một lần tiếp tôi ở đây như thế nào với tư cách là hoàng hậu. Kỷ niệm thật là đẹp khi nhớ lại lúc đó trong một cuộc diễu hành lớn tôi phải đi ngang qua bà, và tôi cúi chào và buông ra một lời nói về Kiel, rồi bà kéo tôi vào một cuộc nói chuyện, kéo dài hơn là bình thường, khiến cho vị trường ban nghi lễ sau đó, khi tôi đi ngang qua lại, và sau khi cuộc diễu hành đã chấm dứt, hỏi tôi một cách rất tò mò rằng chuyện gì đã xảy ra và bà hoàng hậu đã nói những gì với tôi. Tôi phải cười về tình tiết này. Vâng, rồi chúng tôi đi về Munich, và tôi theo học, và chính người thẩy toán học của tôi đã làm cho tôi say mê toán học, và ở đó, tôi bắt đầu những nghiên cứu của tôi. Sau đó tôi vào đại học.