Người Tình Của Marxim Gorky – Web Tải Sách Miễn Phí Ebooks PDF

Sách Người Tình Của Marxim Gorky của tác giả Nina Berberova mời bạn thưởng thức.

Khởi nguyên

Quá khứ là đoạn mở đầu.

Shakespeare

Trong những năm 20 và 30, người ta được biết rằng bà đã tốt nghiệp trường đại học Cambridge và là người dịch hơn sáu mươi tập văn học Nga ra tiếng Anh. Người ta gọi bà là bà Bá tước Zakrevskaia, bà Bá tước Benkendorf, bà Nam tước Budberg. Người ta cho rằng ông thân sinh của bà là một nghị sĩ và là thành viên của Hội đồng Nhà nước ở Petersburg, nhưng phần lớn cuộc đời của bà lại trôi qua ở London. Gốc gác thuộc dòng họ Zakrevskaia, bà được xem là cháu ba đời, mà cũng có thể là bốn đời của bà Agrafena Fedorovna Zakrevskaia, vợ của một vị tỉnh trưởng Moskva, người mà Puskin và Viazemxki đã làm thơ tặng. V.F. Khodasevits đến tận cuối đời vẫn cho rằng nữ thần tình yêu của Puskin có họ hàng với Mura, còn ngài Robert Briux Loccart thì trong một quyển sách được viết sau này đã gọi bà là một nữ quý tộc Nga.

Trong thực tế thì toàn bộ truyền thuyết ấy là do bà bịa ra, tất nhiên không phải cùng một lúc, mà dần dà qua các câu chuyện bà kể về quá khứ. Bà là con gái của một nghị sĩ có tên là Ignachi Platonovich Zakrevski, không có quan hệ gì với bá tước A.A. Zakrevski và vợ của ông là Agraphena. Người chồng đầu tiên của Mura là Ivan Alekxandrovich Benkendorf (sinh tháng 6 năm 1880), ông không thuộc tuyến của các bá tước Benkendorf – có họ hàng xa với vị đại sứ của Sa hoàng, cháu của Bộ trưởng cảnh sát thời Sa hoàng Nikolai; ông thuộc nhánh phụ, nghĩa là không có tước vị bá tước mặc dù xuất thân từ tầng lớp quý tộc vùng Pribaltich. Trường đại học Cambridge trước chiến tranh thế giới thứ nhất không nhận phụ nữ, nhưng ở thành phố Cambridge trong những năm ấy có hai trường nữ trung học Girton mở năm 1869 và Newnham mở vào năm 1871. Mura không tốt nghiệp hai trường này, bà chỉ học ở Newnham có mỗi một mùa đông để hoàn thiện trình độ tiếng Anh mà bà đã biết từ bé. Năm 1911, các cụ thân sinh đã gửi bà sang Anh giao cho người anh cùng cha khác mẹ trông coi. Đó là ông Platon Ignachievich Zakrevski lúc bấy giờ đảm đương chức vụ tham tán thanh tra trong Đại sứ quán Nga ở London. Còn về chuyện bà đã dịch hơn sáu mươi tập văn học Nga, thì chuyện đó tất nhiên là không có và không thể có được, nhưng con số “ba mươi sáu”, thì năm 1924, bà có nói cho một người bạn thân của bà biết. Song cả năm 1924, cả năm 1974 khi bà chết con số đó cũng không có nốt. Cuối đời số sách bà dịch có thể tính khoảng hai mươi cuốn (trong năm mươi năm), hơn nữa không phải tất cả các bản dịch đều từ tiếng Nga.

Cái duy nhất có thật là việc kết hôn lần thứ hai đã cho bà tước vị Nam tước phu nhân Budberg. Chưa bao giờ bà từ bỏ cái tên này (mặc dù ở Liên Xô bà được rất ít người biết đến, ở đây bà thường giao lưu với mọi người dưới cái tên Zakrevskaia-Benkendorf; bà cũng chính là Maria Ignachievna Zakrevskaia, người được Gorky đề tặng cho bộ tiểu thuyết bốn tập “Cuộc đời của Klim Samghin”). Với cái tên Budberg bà không từ giã cho đến lúc chết, mặc dù với bản thân nam tước Budberg thì bà đã chia tay hầu như ngay sau ngày cưới.

Tôi nhớ có một lần Khodasevits hỏi bà nghĩ gì về bà nội của mình mà Puskin có nói tới trong thư từ gửi Viazemxki tháng 9 năm 1828:

“Tôi giao lưu với giới quý tộc, bởi vì không nơi nương tựa. Giá như không có Venera đáng yêu của cậu thì tôi đã chết vì sầu muộn. Nhưng nàng trông thật buồn cười và dễ thương. Tôi làm thơ tặng nàng. Còn nàng thì đã biến tôi thành ông tơ bà nguyệt của nàng (ý nguyện tốt đẹp của tôi từ lâu…)”.

Mura có đặc điểm là đôi khi không trả lời thẳng những câu hỏi người ta nêu trực tiếp. Khuôn mặt của bà – rất nghiêm trang, thông minh, cũng có lúc nom xinh xắn – bỗng trở nên tinh ranh, hiền dịu giống như mặt mèo, và với nụ cười nửa miệng bà im lặng, tránh câu trả lời không cần thiết.

Nhưng Arseny Andreevich Zakrevski (1783-1865) nhận tước vị bá tước năm 1830, không có con trai để nối dòng, cũng giống như vợ, ông là nhân vật trong những câu chuyện của Mura về quá khứ gia đình thuộc dòng họ bá tước. Mura say sưa kể về “tổ tiên ông bà” của mình, và chúng ta đã nghe chuyện của bà một cách hứng thú. Ông Arseny là con trai của một qúy tộc ở tỉnh Tvery, là chắt của Andrei đã từng chiến đấu ở Smolenxk vào năm 1655, bị bắt làm tù binh, về sau được ban cấp cho đất đai ở huyện Cazan. Arseny bắt đầu con đường danh vọng của mình trong đội cận vệ, tham gia các cuộc chiến tranh Phần Lan và Thổ Nhĩ Kì, năm 1811 được cử làm sĩ quan tùy tùng của Barklay-de-Tolli, vào những năm 1813-1814, vào thời Aleksandr Đệ nhất, ông làm tướng tùy tùng thân cận với vua.

Năm 1828 ông được Sa hoàng Nicolai I bổ nhiệm chức Bộ trưởng nội vụ đồng thời ông được giữ nguyên chức thống đốc Phần Lan mà ông đảm nhiệm từ năm 1823. Ông được phong bá tước nhờ có công trong cuộc đấu tranh chống bệnh dịch tả, chính bệnh dịch này đã giữ chân Puskin ở Boldin. Nhưng cuộc đấu tranh này không thành công, những cuộc cách li kiểm dịch của Zakrevski càng làm cho dịch bệnh lây lan nhiều hơn, và năm 1831 ông buộc phải từ chức. Mãi đến năm 1848 ông mới trở lại hoạt động với tư cách là thống đốc Moskva. Khi người ta hỏi ông tại sao ông can thiệp vào mọi chuyện, ngay cả chuyện gia đình của những người Moskva thuộc quyền, ông biện luận rằng chính Sa hoàng đã giao cho ông trách nhiệm đó. Đến năm 1859 Aleksandr Đệ nhị đã bãi chức ông và ông về nghỉ hưu.