Người Việt – Phẩm Chất Và Thói Hư Tật Xấu – Web Tải Sách Miễn Phí Ebooks PDF

Sách Người Việt – Phẩm Chất Và Thói Hư Tật Xấu của tác giả Đức Minh mời bạn thưởng thức.

Phần II. NGƯỜI VIỆT QUA CÁI NHÌN CỦA NGƯỜI NƯỚC NGOÀI

NGƯỜI VIỆT BẮT ĐẦU DÁM NÓI

“Chiu hịu thương chịu khó, lao động cần cù – nhưng không bền. Khéo tay, học nhanh, nhưng hình như không kiên định để đi sâu vào cái gì…” – Dịch giả Thúy Toàn nhận xét về tính cách của người Việt.

Tôi có nhiều anh bạn Mông Cổ thường xuyên sang dây. Thí dụ anh D. – Chủ tịch Hội Mông Cổ – Việt Nam, học ở trường Tổng hợp. Nhận xét của họ đối với người Việt Nam nói chung và người Hà Nội nói riêng là: Cởi mở, dễ tiếp xúc. Anh ấy gặp nhiều người Việt Nam rất chân thành trong giới trí thức, giúp đỡ anh ấy nhiều mặt. Có điều anh thấy, hình như phải ở lâu thì người Việt Nam mới bộc lộ hết cái thật. Anh ta lấy vợ Việt Nam, thấy các cô gái Việt Nam rất dịu dàng nhưng bảo vệ quyền lợi của mình rất ghê. Khi sống với nhau mới lộ vẻ… danh đá chứ không đơn giản.

Người nước ngoài khi lấy vợ Việt Nam chứng tỏ đã chịu, thậm chí thích tính cách phụ nữ như thế?

Nhưng quá mức thì đàn ông phải bỏ vợ (cười). Đấy là điều chị em mình cũng phải rút kinh nghiệm chứ. Còn nói chung, người Nga thấy người mình có trước có sau. Có những bà giáo dạy chúng tôi từ nửa thế kỷ nay, anh em học ở Nga về vẫn nhớ. Thư từ thì không có, người Việt Nam có một giai đoạn viết thư ra nước ngoài là cấm kỵ, sau thành thói quen trong giao tiếp. Nhưng có dịp, học trò cũ lại nhớ đến thầy. Ví dụ anh em lớp chúng tôi đi học tiếng Nga từ năm 1954, dến giờ, có những anh làm đến Đại sứ, Phó Thủ tướng… vẫn dối với các bà giáo hết sức trân trọng. Những điều đó theo tôi nên khuyến khích để lớp học sinh sau này giữ lấy. Người Việt Nam không dễ quên đâu…

Người mình hơi phóng khoáng trong cư xử hàng ngày nên hình như không để ý pháp luật lắm. Trong ứng xử cũng không có kỷ luật, hình như không tôn trọng cái nếp đã hứa là phải làm. Nhiều khi rất vô tư, đến muộn không xin lỗi gì cả. Hoặc hẹn người ta 4 giờ nhưng 3 giờ đã tổng tộc đến rồi. Đối với người châu Âu, đến sớm chưa hẳn đã hay.

Tiếp xúc với bạn bè nhiều nước, ông có thấy họ có khi cũng có những thói tật như ta chứ?

Người Mông Cổ chẳng hạn cũng thoải mái, nghĩa là họ cũng hay quên như ta. Chứ còn với người châu Âu sự quên là kiêng kỵ. Người Á châu có thể gần mình hơn về cách sống nông dân. Đấy là sự khác biệt.

Người nước ngoài có tinh thần tự phê, tự chỉ ra những thói xấu của họ… như ta không?

Người Nga khi nổi nóng, họ nói thẳng, và người ta dám công nhận cái sai của bản thân. Người Trung Quốc thì rất khéo léo, mình không biết họ đồng ý với mình đến mức nào, lúc nào cũng thấy họ rất xởi lởi, niềm nở. Chính cái đấy lại gây khó xử.

Bản thân tôi, tiếp xúc nhiều cho nên mình giữ gìn, mình biết. Nhưng ví dụ trong một đoàn tham quan thì rất khó xử, vì người mình nhiều khi rất hồn nhiên, cứ thấy người khác cười tưởng là mọi cái đâu vào đấy. Và ngược lại đối với người Âu, như Nga chẳng hạn, khi họ thẳng thừng thì mình lại hay phản ứng, coi như họ khinh mình… Không phải. Họ rất nóng, rất bực nhưng sau đó thì thôi. Nếu hiểu như thế thì mọi chuyện đơn giản. Nhưng kiểu của mình hay để bụng thành thử dễ hậm hực với người ta.

Theo ông, phẩm chất đáng tự hào hơn cả của người Việt Nam là những gì?

Chịu thương chịu khó, lao động cần cù – nhưng không bền. Khéo tay, học nhanh, nhưng hình như không kiên định để đi sâu vào cái gì… Sự đoàn kết của mình hình như không thể hiện rõ lắm. Ở những nơi có tổ chức như chợ của người Việt Nam, thì người Việt Nam thường lảng nhau, không như anh Trung Quốc. Tôi cũng nghe phàn nàn một số nơi này nơi kia, khi có sự xảy ra, cơ quan đoàn thể của mình hình như hơi thờ ơ, giữ quan hệ ngoại giao, không dám can thiệp, để tự dân lo với nhau.

Ông thấy người Việt bây giờ so với thế hệ trước có gì tiến bộ?

Sự học hỏi tinh hơn, chọn lọc hơn. Lớp trẻ thông minh hơn, biết nhiều hơn, chộp được ngay những cái mới. Nhưng chúng tôi hơn lớp trẻ ở chỗ, đã học- cố gắng học đến nơi dến chốn. Lớp trẻ bây giờ luôn phải cập nhật cái mới thành thử hay quên cái mình vừa bắt đầu, ngay cả tình bạn cũng thế. Ngay trong giới văn học mà nói, thế giới người ta có những tấm gương bạn văn chí cốt, chúng ta cũng từng có như anh Diệu với anh Cận (Xuân Diệu – Huy Cận)…

Bây giờ cũng có nhóm này nhóm kia di với nhau, nhưng nâng đỡ nhau không có nghĩa là tâng bốc nhau. Bây giờ có một xu hướng hình như là… kéo cánh ấy!

Cụ thể hơn, từ thời mở cửa chẳng hạn, ông thấy tính cách Việt có gì khá lên?

Bắt dầu dám nói. Đấy tôi cho là một cái được. Một mặt sự dám nói đó nhiều khi thái quá, động chạm. Nhưng dám nói tức là dám bộc lộ cái tôi, thì tôi cho là một phẩm chất đáng khuyến khích chứ không nên hạn chế.

Nên uốn nắn ở chỗ vẫn giữ được trên dưới, trước sau. Lớp trẻ dám nói, chứ còn lớp chúng tôi nói gì thì nói vẫn cứ phải cân nhắc. Vẫn còn sợ bóng gió. Vẫn còn e ngại cái này cái kia. Cái gọi là giải phóng cái tôi của mình còn hạn chế.