Những Dấu Chỉ Của Thi Ca Triết Việt – Web Tải Sách Miễn Phí Ebooks PDF

Thằng Bờm ở đây, là hình ảnh của một đứa bé, là bé trai ở thôn quê, có lẽ cỡ trên dưới mười tuổi. Vì ở tuổi này nó có thể biết chế biến cái mo cau trong vườn mà làm thành một dụng cụ như cái quạt để có thể phe phẩy làm gió mát giữa trưa hè oi bức. Mo cau là cái bẹ (gốc) lá cau, bao bọc lấy hoa cau, khi hoa cau nở thì lá cau rụng xuống. Muốn làm quạt thì người ta cắt bẹ lá cau, đem phơi khô cho cứng, ép lại cho thẳng, rồi đem cắt thành hình cái quạt. Nước ta có tục ăn trầu tương truyền từ thời vua Hùng thứ ba, tuy gọi gọn là ăn trầu, nhưng đúng ra là một món ăn Hòa ba chất Trầu-Cau-Vôi. Cho nên cây cau là cây thông dụng ở làng quê cho món trầu Hòa Tình ta với người của phong tục Việt.

“ Gặp nhau ăn một miếng trầu ,

Gọi là nghĩa cũ về sau mà chào”.

Trở lại với câu chuyện cái quạt mo của thằng Bờm. Có lẽ vào tuổi khỏang lên mười này, Bờm đang sống trong một tâm thức rất hồn nhiên, ngây thơ, lại thêm cái mộc mạc của thôn dã, nên thằng Bờm đã được chọn để Hiền Nhân Tiên Tổ trao gửi cái bài học thâm trầm, đơn sơ, sâu sắc cuả Việt Tộc.

Phú ông trong bài đồng dao này thật là một hình ảnh đặc sắc khác. Từ địa vị là một người có tài sản thuộc lọai giầu có trong thôn làng, thì cái Quat Mo của thằng Bờm nào có quan trọng, quý hóa gì. Phú ông có thể trả công cho một người nào làm cho một cái quạt mo tương tự, không khó, không tốn kém bao nhiêu. Thế nhưng Phú ông lại cứ muốn có được cái qụat mo của thằng Bờm.

Vì vậy cuộc thương lượng bắt đầu.

Phú ông xin đổi bao thứ vật chất : Nào là 3 con bò, và 9 con trâu. Đây là cả một tài sản lớn cho nhà nông, có trâu cầy ruộng, có bò gánh vác, mà lại là 3 bò, 9 trâu chứ không phải ít gì. Vậy mà thằng Bờm không cần 3 bò 9 trâu của Phú ông. Rồi Phú ông lại phải mang thứ quý giá khác như ao cá mè để đổi lấy cái quạt mo. Ao cá mè là cả một nguồn cung cấp thực phẩm ngon miệng ở nhà quê. Người dân quê có được một ao thả cá, cá cứ thế mà sinh sản quanh năm, cuộc sống sung túc, không những đủ thực phẩm, mà còn có thể dư để đem bán hay đổi chác nữa. Vậy mà thằng Bờm đâu có màng tới cái của cải là cả một ao cá, mà lại là cá mè sang trọng, ngon ngọt .

Phú ông càng thua, càng tìm cách đưa ra các thứ vật chất giá trị khác. Một bè gỗ lim là một tài sản lớn. Gỗ lim là lọai gỗ quý, rất chắc và bền, các nhà khá giả lắm mới dùng gỗ lim làm cột nhà hay các đồ đạc trong nhà. Thay vì nhà tranh vách đất, kèo cột gỗ thường, thì có một bè gỗ lim dựng nhà là mơ uớc của bao người ở nông thôn. Vậy mà hình như cả một bè gỗ lim không quý bằng cái quạt mo, nên Bờm vẫn trả lời một chữ không.

Sau khi mang đủ vật chất “ quyến rũ” thằng Bờm¸ nhưng vì nó ngây thơ, hồn nhiên với tuổi nhỏ nên nào có chú tâm. Phú ông chợt khám phá ra một điều: À! Thì ra chỉ có thế giới người lớn mới ham thích các thứ lợi lộc vật chất như trâu, bò, nhà cửa, ao cá…nhưng đây là một đứa bé, tâm thức còn sáng trong nên có lẽ nó thích những thứ khác, như đồ chơi, con thú nhỏ…Phú ông bèn xoay nhanh đề tài, đưa ra một con chim đồi mồi. Chim làm bằng đồi mồi là một sản phẩm bằng tay làm từ cái mai của con rùa, là thứ đồ trưng bày mỹ nghệ sang trọng của nhà giầu. Nhưng ngờ đâu ngay cả món đồ chơi quý này mà Thằng Bờm cũng vẫn từ chối, quyết giữ một cái quạt mo tầm thường, giản dị. Vậy là đâu phải cứ trẻ con là thích đồ chơi sang, đẹp. Phú ông cũng hết đường trao đổi, dù trong sự thiệt thòi vô lý nhất.

Trong sự thả bỏ mọi các hiểu biết, tính tóan bằng lý trí thông thường, Phú ông với tấm lòng thông cảm hơn, chợt nghĩ hay là nó đói? Có lẽ thằng Bờm ngồi quạt phe phẩy ở gốc đa chờ Mẹ đi chợ đã quá trưa rồi, Bờm đói bụng. Thì có lẽ là nắm xôi nếp, món quà ngon miệng ở nhà quê, là thứ Thằng Bờm đang thích, đang chờ.

Không ngờ, Phú ông trong phút tương quan gần gũi với cái tâm trạng của đứa bé có cái quạt mo, đã đạt được ý muốn. “ Phú ông xin đổi nắm xôi: Bờm Cười!”. Cái cười của Thằng Bờm cũng là cái thở phào nhẹ nhõm của Phú ông sau những thử thách tìm hiểu cho được giá trị của Cái Quạt Mo trên tay thằng Bờm. Và cũng là nụ cười nhẹ nhàng của mỗi chúng ta. Ba nụ cười thanh nhẹ, đưa tâm hồn chúng ta vào cõi an nhiên, tịnh lạc. Ta có thể gọi là NỤ CƯỜI HẠNH PHÚC AN VI cũng cùng ý nghĩa của phút giây nghe chuyện thằng Bờm có cái quạt mo này.

Thử phân tích thái độ của Phú ông và thằng Bờm : tại sao họ có cách hành xử vô lý như vậy?