Nợ Nần – Đọc sách online ebook pdf

Chồng

Năm tôi mười bốn tuổi, thầy đẻ tôi cho tôi đi ở riêng. Tôi làm dâu họ Hà, ở làng Rừng, thuộc tỉnh Hải Dương.

Từ bên quê tôi, tức là làng Phượng Vĩ, đến Rùng, đường đi thật là nhiêu khê.

Ngày cưới tôi, họ nhà trai phải sang ngủ ở nhà gái đêm hôm trước. Sáng tinh sương hôm sau quan viên hai họ dậy ăn cỗ để khỏi hanh. Đám cưới đi tắt cánh đồng Phượng ước năm cây số mới ra đến đường cái, chỗ hàng Cây Đề.

Mười lăm cái xe sắt đã đón sẵn. Đó là tất cả xe ở vùng ấy. Đoàn xe ì ạch đi bước một, xe thì hai người, xe thì ba người, chừng đến hai giờ chiều, tới ngã tư Ngô Tùng. Đến đây, đám cưới chia làm hai bọn. Bọn đàn ông khỏe mạnh thì đi bộ, theo lối tắt nhỏ. Bọn ông già bà cả và cô dâu thì xuống thuyền. Thuyền chở quanh co theo dòng lạch, chừng nám giờ chiều tới bến Đoan. Từ Đoan về Rừng còn hai cây số nữa. Cô dâu còn phải đi thong thả lấy dáng, nên tới nhà trai vừa tối mịt, nghĩa là đến sau bọn đi bộ hai giờ đồng hồ.

Không hiểu trời xe duyên thế nào mà tôi lấy chồng xa thế được. Các ông bác, bà cô tôi đi đưa dâu, đều lắc đầu lè lưỡi:

– Không ngờ mất vừa đúng một ngày! Thôi, dử thính cũng cạch, chả dám sang chơi nhà chị Thuyết lần thứ hai nữa.

Thuyết là tên nhà tôi. Ông Bá chỉ được mình nhà tôi là trai. Vì thầy tôi là bạn học với ông Bá, sau lại làm Đô lại tỉnh Hải Dương, nên hai ông thân nhau, mới gả tôi cho nhà tôi.

Thầy tôi chỉ thích có rể là học trò, con nhà thanh bạch.

Nhà tôi hơn tôi ba tuổi, còn đương đi học. Ở làng cũng có ông khóa ngồi bảo đến mười lăm đứa trẻ, nhưng ông Bá không cho con đi học gần, sợ con một, ở gần cha mẹ, được nuông chiều quá sinh hư, nên gửi sang ông đồ làng Vàng, ở luôn nhà thầy, tháng tháng cho người gánh gạo đến.

Mãi hôm cưới, tôi mới thoáng biết mặt nhà tôi. Ngày dạm và ngày hỏi, tôi trốn vào trong buồng, đóng chặt cửa lại. Mà giá hôm cưới, nhà tôi đi đường không luôn luôn mặc áo thụng lam, có lẽ tôi không phân biệt được là chú rể.

Vợ chồng tôi thẹn nhau mất đến sáu tháng. Cứ để nguyên, dễ còn đến hàng năm hai người mới dám quen nhau. Tại một hôm nhà tôi đương ở bên Vàng, bỗng tôi thấy tự nhiên về, lại đến nhà đúng vào lúc mọi người vừa ra đồng. Vì vắng vẻ tôi mới dám hỏi. Và khi ấy cô tôi đến chơi, bắt gặp ngay lúc tôi đương cười với nhà tôi. Cô tôi reo lên, nói:

– À, ông bắt được rồi, thẹn nhau mãi đi!

Cô tôi khoe rầm lên là vợ chồng tôi bạo lắm. Thế là từ đó tôi hết ngượng nghịu.

Nguyên sau ngày cưới, nhà tôi định không đi học nữa, bị thầy tôi mắng cho một trận nên thân. Thầy tôi bảo:

– Mày đã có vợ, không cố học, để vợ mày nó cười cho.

Nhưng đẻ tôi bênh, bảo:

– Nhà con một, lấy vợ sớm cho nó cốt có cháu để bế, thế mà cưới chưa được bao ngày, thầy nó đã đuổi đi quầy quầy.

Nhưng thầy tôi cương quyết không nghe. Trước kia nhà tôi một năm chỉ được phép về có những ngày Tết, và hai kỳ giỗ ông nội bà nội. Nay vì đã có vợ, nên được về thêm hai lần nữa là ngày giỗ ông bà ngoại.

Song, lần này, vì là ngày dưng, Tết chẳng phải, giỗ cũng không, nên thầy tôi cau mặt, mắng:

– Tao cho mày đi học, là muốn cho mày khá, nếu mày lười biếng sau chỉ khổ thân. Nhà đã chả có gì, tiền bạc ruộng mương chẳng bằng ai, thì mày phải kiếm dăm ba chữ, đỗ đạt được là nhất, nếu không, cũng ngồi bảo học hoặc cắt được chén thuốc rồi làm tổng lý như tao để người ta đỡ bắt nạt.

Nhưng nhà tôi khóc, nằng nặc không nghe, thầy tôi hỏi thế nào cũng không nói rõ cớ tại sao bỏ học.

Đến lúc đẻ tôi dỗ dành, nhà tôi mới phụng phịu:

– Tại các anh ấy cứ chế là có vợ.

Song, đó chỉ là một lối nói đổ lỗi cho cha mẹ để nhà tôi che đậy tội mình. Thực ra, câu nhà tôi nói với tôi mới là cớ chính.

– Gớm, người ta nhớ nhớ là, chẳng thiết học hành gì cả.