Phương Pháp Cứu Thương – Web tải sách miễn phí ebooks PDF

VẾT-THƯƠNG ĐƯỢC CHIA LÀM BỐN LOẠI

I. TRẦY. Những vết-thương nầy do cọ-xát hay cạo da hoặc màng-niêm gây ra. Vết-thương nầy lan rộng bề mặt nên dễ làm độc.

2. ĐỨT. Các vết-thương nầy do dao, kéo, hay kiến bể gây ra. Máu chảy nhiều vì các huyết-quản bị cắt đứt, tổ-chức nhỏ chung-quanh vết đứt bị hủy-diệt, và các vết-thương nầy không dễ làm độc như các vết-thương khác.

3. RÁCH. Những vết-thương nầy do các dụng-cụ cùn (lụt) miểng bom, hay té nhằm những bề mặt có góc, cạnh gây ra. Theo qui-tắc, máu không chảy nhiều, vì các huyết-quản bị rách tét chớ không đứt ngọt. Dễ nhiễm-độc vì bụi thường bị dính sâu vào các tổ-chức, máu chảy ít và các mô làm bờ của vết-thương bị hủy-diệt nhiều.

4. THỦNG (lủng). Những vết-thương nầy do những vật nhọn xuyên lủng như đinh, gai, đầu dây kẽm, đạn súng gây ra. Những vết-thương nầy không chảy máu nhiều, trừ khi một huyết-quản lớn bị tổn-thương. Vì khó rửa sạch nên các vết-thương nầy thường bị nhiễm-độc.

HÃY NHỚ: Các vết-thương có hai điều nguy-hiểm: nhiễm-độc và chảy máu nhiều.

Mỗi vết-thương đều có thể làm độc, dầu nhỏ cách nào cũng vậy, nhưng rất may là ít khi bị xuất-huyết.

SỰ NHIỄM-ĐỘC

Khi da bị bể, vi-trùng có thể vào trong vết-thương. Sự vào, lớn lên, sinh-sản nhiều thêm của vi-trùng trong vết-thương gọi là nhiễm-độc. Kết-quả là nóng, đau, sưng, đỏ, và thường làm mủ.

Vi-trùng là một động-thực-vật quá nhỏ đến nỗi chỉ dùng kiến hiển-vi tốt mới thấy được. Chúng ở khắp mọi nơi: ngoài da, khắp thân-thể, trong quần-áo, trên bàn tay và ngón tay, trong mũi và miệng, trong mỗi vật ta cầm đến. Vài thứ vi-trùng có lợi như những thứ làm cho sữa chua, làm cho động-vật và thực-vật chết bị tan-rả. các thứ khác làm hại thân-thể và sinh ra bịnh-tật như thương-hàn, yết-hầu, lao,… Những thứ khác làm vết-thương nhiễm-độc. Do những vết-thương nhiễm-độc chúng có thể vào trong máu đang tuần-hoàn và gây ra chứng huyết-khuần-nhiễm (septicémie), thường gọi là máu nhiễm-độc.

Da và màng-niêm không bể là sự bảo-vệ rất tốt chống các vi-trùng gây nhiễm-độc. Luôn-luôn có vi-trùng trên da và màng-niêm, nhưng khi da không bể thì ít bị nguy-hiểm vì nhiễm-độc.

HÃY NHỚ: Mặc dầu vết-thương nhỏ cách mấy nó luôn-luôn lớn đủ để hàng ngàn vi-trùng vào.

Bạn không thể ngẫu-nhiên bị thương mà tránh khỏi vô-số vi-trùng vào trong vết-thương. Nhà giải-phẫu phải chuẩn-bị tinh-vi trước khi mổ-xẻ bởi mục-đích chánh là giữ không cho vi-trùng vào trong vết-thương. Mặc dầu trong mọi vết-thương đều có những vi-trùng làm mủ, nhưng không phải hết thảy những vết-thương không điều-trị đều nhiễm-độc. Ba nguyên-nhân định-đoạt việc nhiễm-độc nầy như sau:

I. Số vi-trùng trong vết-thương: Càng ít vi-trùng trong vết-thương càng ít bị hiểm-họa nhiễm-độc, nếu các nguyên-nhân khác đều quân-bình. Máu chảy giúp việc tống vi-trùng ra ngoài vết-thương.

2. Sức lớn lên và làm độc của vi-trùng: Vi-trùng cũng như hột giống, khác nhau tùy theo sức nhiễm-độc. Những vi-trùng trong mủ một vết-thương nhiễm-độc rất mau lớn. Vi-trùng phơi ngoài nắng lâu thường mất nhiều sức nhiễm-độc.

3. Sức chịu-đựng của thân-thể: Điều nầy lệ-thuộc nhiều nguyên-nhân và khác nhau từng lúc trong cùng một người. Giữa các nguyên-nhân chống nhiễm-độc khác, bạch-huyết-cầu và vài chất khác trong máu có thể tiêu-diệt vi-trùng. Thường-thường tự chúng có thể thắng trận, nếu chúng thất-trận, sự nhiễm-độc phát-triển. Một người bề ngoài mạnh-khỏe không phải luôn-luôn chịu-đựng giỏi với các vi-trùng làm mủ.

HÃY NHỚ: Không thể nào định rõ ba nguyên-nhân nầy. Chỉ có một điều an-toàn phải làm là săn-sóc thích-đáng mỗi vết-thương, ngay khi mới xảy ra, mặc dầu nhỏ cách mấy cũng vậy.

Nhiều hãng kỹ-nghệ đã giảm nhiều trường-hợp nhiễm-độc trong vòng công-nhân bằng cách dạy họ săn-sóc thích-đáng mỗi vết-thương tức-thì mặc dầu nhỏ cách mấy cũng vậy. Kết-quả là tiết-kiệm thì-giờ, tiền-bạc và phòng-ngừa các vết-thương gây tê-liệt.

Phần nhiều các sự nhiễm-độc là do những vết-thương rất nhỏ sinh ra. Nhất là những vết-thương rất nhỏ ở bàn tay, đặc-biệt là những vết-thương lủng lòng bàn tay, và bề mặt các ngón tay phía lòng bàn tay. Những vết-thương nơi da bọc ngón tay, nếu không được bác-sĩ điều-trị có thể phát-triển thành loại nhiễm-độc nặng nhứt, lan cả đến vỏ bọc gân và những phần mềm của bàn tay và bắp tay. Kết-quả cuối cùng là bàn tay bị liệt.