Thinh lặng cũng là hùng biện – Đọc sách online ebook pdf

“Hùng biện kéo dài gây chán ngấy.”

Phải! Hùng biện mà tâm phục là chuyện thường. Nhưng thinh lặng mà hùng biện lại là “vấn đề.” Trong cuộc giành độc lập cho Ấn Độ, theo đường lối bất bạo động, Thánh Gandhi mỗi lần phát biểu với chính quyền Anh không cần biện một cách hùng, mà lúc nào cũng ăn nói nhỏ nhẹ, mềm mỏng. Lắm lúc ông giữ thái độ trầm tư và im lặng, vậy mà chính quyền Anh lại rất nể phục ông.

Phong thái tọa thiền, tướng diện im như bàn thạch, tâm vô quái ngại của Đức Thích Ca là một hùng biện nói lên cho chúng sinh cái ngộ tuệ bất khả dĩ ngôn truyền. Chữ vô vi của Lão Tử cũng là một hùng biện chiếu tỏa cái đạo bất khả dĩ ngôn truyền.

Khi bị môn đồ niên trưởng là Phêrô chối mình ba lần trước mặt kẻ bách hại, Chúa Giêsu không trách móc mà thinh lặng nhìn ông. Cái nhìn ấy thuộc dạng hùng biện nhất của nhân loại.

Phải! Không hạt giống nào trở thành cây cổ thụ mà không im lặng nảy mầm từ lòng đất. Cũng không thiên tài nào của nhân loại trong các lĩnh vực khoa học, nghệ thuật, hay văn học sáng tác những kiệt tác bất hủ giữa đường phố ồn ào, giữa chợ trời náo nhiệt. Người ta vẫn nói, “Thinh lặng là quê hương của thiên tài và là lò đúc những công trình bất tử.”

Phải! Mặt biển ồn ào nổi sóng to gió lớn ít gây sợ bằng một mặt biển yên lặng. Nghĩa trang gây lạnh lùng kinh rợn cũng vì sự cô liêu quạnh quẽ của nó. Người trầm lặng dễ gây uy tín và ảnh hưởng hơn người nói nhiều. Nụ cười mỉm, tế nhị thì đi vào lòng người hơn tiếng cười bắp rang pháo nổ.

Ít ai để ý đến ma lực ám tàng của thinh lặng. Càng ít ai lắng nghe được tiếng nói vô ngôn, thậm chí vô thanh của thinh lặng. Trên tử sàng, bất kỳ người sắp chết nào lúc thinh lặng chuẩn bị bắt tay tử thần đều làm cho những người đứng xung quanh phát sợ hơn là lúc họ phều phào trối trăng điều này điều nọ.

Con người có khuynh hướng tự thông đạt bản ngã và nội tâm qua cử chỉ và lời nói. Nhưng có một hình thức cũng có mãnh lực không kém – đó là thinh lặng. Điệu bộ và lời nói của ta khiến người khác hiểu mình, song sự thinh lặng lại khơi gợi và bắt buộc người khác phải tưởng tượng, động não. Thinh lặng trong trường hợp bị cáo gian, vu khống, hoặc khi tác phẩm có giá trị bị phê hình bất công, là thứ thinh lặng mà nhân cách đòi hỏi và hùng biện hơn mọi lời đính chính, phân bua.

Trong mấy chục năm qua, khi gửi đến bạn đọc các cuốn Thuật hùng biện, Muốn thuyết phục, Thuật nói chuyện, Hoạt bát và tâm phục, Người bản lĩnh, Đức điềm tĩnh, tôi đã bàn đến vai trò của thinh lặng. Nhưng ở đây, tôi muốn nhấn mạnh với tuổi trẻ – nhất là một số tuổi trẻ trong thời đại có quá nhiều nhạc và nhảy ồn ào này – rằng thinh lặng, nếu biết sử dụng, sẽ giúp bạn nghe nhiều và nói nhiều điều tâm đắc mà sự náo động không thể cung cấp được.